1. lekcja z farmy

uwalnianie L

zal od postaci leku rozpad- zal od wielkosci czek rozpuszczenie- zal do budowy chem leku, temp, lepkosci, pH rozpuszczalnika, innych scji obecnych dyfuzja do miejsca podania- zalezy min od ilosci i rodzaju przyjmowanego pokarmu

wchłanianie Absorbtion

zal od drogi podania. dozylnie 1/10 doustnej, podjezykowo np nitrogliceryna ominiecie watroby doodbytniczo ominiecie watroby 3/4 doustnej podskornie 1/4 doustnej wziewnie do drog rodnych naskornie doustnie- w roznych odcinkach. DEPOT-rry olejowe neuroleptykow-2-3 tyg, RS INTERAKCJE: jedzenie, picie-atropina hamuje orroznianie zoladka, metyloklopramid przyspiesza srodki przeczyszczajace adsorbcja na weglu kompleksy- tetracykliny i Ca napiecie powierzchniowe (znieczulajace obnizaja) odczyny lekow-

transport DESTRIBUTION

zal od wiazania z bialkami. hipoalbuminemia, marskosc, niemowleta, starcy polopiryna wypiera sulfonamidy, fenylbutazon warfaryne, salicylany metotreksat

transformacja Metabolism

-kw siarkowy czy glukuronowy z amkw -imipramine->dezimipramina tak samo -b. toksyczny metabolit- - dopiero metabolit -proleki oksufenylobutazon, triP acyklowiru INTERAKCJE: -indukcja enzymatyczna fimampicyna zmniejsza dz wafaryny -autoindukcja karbamazepina po 3 4 tygprzyspiesza swoj met -przewlekle etanol akt P450 -> hepatotoksyczny met -hamowanie np glukagon hamuje kumaryny, cymetadyna np petydyne, sok grejp _> Ca blokery

elimination

stala eliminacji- %. zwiazane z bialkami nie przechodza, niezjonizowane przechodza. wieksze powinowactwo do nosnika np anhydrazy weglanowej. probenecyd hamuje wydzielanie kanalikowe penicyliny i wydluza jej dzialanie. NLPZ hamuja wydz diuretykow do swiatla kanalikow i oslabiaja ich efekty diuretyki petlowe i tiazydy zwiekszaja posrednio resorpcje litu_> zatrucia pacjentow leczonych litem

receptor

str bialkowa zlok w blonie kom najcz w synapsie z ktora laczy sie lek wybiorczo za pomoca roznego rodz wiązan

ligand

scja laczaca sie z receptorem

agonista

scja ktora ma pow do recepora. laczy sie z nim posiada aktywnosc wewnetrzna i jest w stanie pobudzic receptor wywolujac okr. dz farmakologicznde

antagonista

ma powinowactow do receptora, łaczy sie z nim ale nie ma aktywnosci wewnetrznej. nie pobudza receptora, a jedynie blokuje go.

agonisci czesciowi(parcjalni)

ä=<0,2-0.8> maja wlasciwosci pelnych agonistow gdy sa same. w obecnosci agonistow staja sie antagonistami. Mniej toksyczne niz antagonisci. amuja dzialalnosc nat neuroprzekaznikow, ale nie blokuja calkiem rcji z receptorem.

odwrotni agonisci.

ligandy ktore lacza sie z duzym powinowactwem do receptora ale powoduja odwrotne dzialanie niz przekaznik.

interakcje

moga wyst przy stos 2 lub wiecej lekow. gdy leki oddzialuja ze soba i w konsekwencji prowadza do zmiany koncowego efektu dzialania. -w fazie farmaceutycznej-niezgodnosci rec - w farmakokinetycznej LADME -w farmakodynamicznej- koergizm

synergizm addycyjny

sumacja, przewaznie leki o tym samym mech dzialania i punkcie uchwytu. Efekt koncowy jest suma dzialania lekow. np paracetamol i ibuprofen. epinefryna i norepinefryna. fizostygmina-prostygmina

synergizm hiperaddycyjny

potencjalizacja. gdy leki maja inne punkty uchwytu a ten sam kierunek dzialania. np NLPZ z silnym opioidem, paracetamol i tramatol. efekt wielokrotnie wiekszy niz by to wynikalo z sumy dzialania lekow. Polaczenie neuroleptykow z lekami p/ bolowymi-> znieczulenie ogolne z zachowaniem swiadomosci, popicie alkoholem antydepresantow chlorpromazyna wzmaga sen po heksobarbitalu, sole wapnia wzmagaja glikozydy nas,

antagonizm konkurencyjny

wzajemne konkurowanie o msce w recwptorze. decyduje powinowactwo. MOrfina i nalokson (przy zzatruciu opioidami) tubokuraryna iacetylocholina w obr plytki ruchowej

antagonizsm niekonkurencyjny

różny punkt uchwytu, przeciawne działanie, gdy leki dzialaja na ten sam receptor, ale w roznych mscach. modyfikacja dzialania. efekt allosteryczny.

antagonizm funkcjonalny(czynnosciowy)

jeden lek pobudza, a inny hamuje dzialanie danego narzadu. epinefryna zweza nacynia pob rec adrenerg. Acha rozszerze naczynia przez pobudzenie zakonczen przywspolczulnych, zmniejszajac dzialanie adrenaliny.

antagonizm chemiczny

prowadzi do unieczynnienia lub zmiany dzialania jednego zwiazku przez drugi, poprzez wchodzenie ich w reakcje chemiczna np EDTA przy zwiazywaniu metali ciezkih(chelaty) tiosiarczan sodu i cjanki siarczan sodu i bar

typy dawek

subterapeutyczna, minimalna, efektywna maxymalna, smiertelna, toxyczna terapeutyczna

wspolczynnik terapeutyczny

stosunek mdzy dawka bezpieczna a toksyczna It= dawka letalna dla polowy populacji/ dawka terapeutyczna dla polowy populacji

tolerancja

przyzwyczajenie do leku. powolne wygasanie dzialania. musi sie przyjmowac coraz wieksze dawki. np morfina arszenik nikotyna

tachyfilaksja

szybkie wygasanie dzialania leku. tolerancja po 2-3 podaniach. np stosowanie efedryny w celu podniesienia krwi(wyczerpanie NA)

nadwrazliwosc

nabyta lub uwarunkowana genetycznie. objaw na tle uczuleniowym u osob z wrodzona sklonnoscia na minimalna nawet dawke zwiazku

ichosynchezja

zwiekszona odczynowosc max zwiazku zwiazana z osobnicza wrazliwoscia. nie dochodzi do rcji antygen p/cialo. Ichosynchezja na aspiryne.

przedawkowanie

bezwzgledne- zbyt duza dawka-> dz oksyczne wzgledne-> wskutek choron org nie jest w stanie zmetabolizowac dawek kumulacja- gdy stosujemy lek w zbyt krotkich odstepach czasu

zaleznosci lekowe

uzalez psychiczne- nieodparta chec przyjecia leku bez wzglk na konsekwencje fizyczne- wykladnikiem jest poj sie zespolu abstynencyjnego po zaprzestaniu przyjmowania srodka