17.9 Prawoznawstwo - wykładnia prawa

derywacyjna koncepcja wykładni prawa - podział

2 części - wstępna i właściwa i 3 fazy - początkująca, rekonstrukcyjna, percepcyjna

faza początkująca

faza wykładni, której celem jest ustalenie puli przepisów prawnych istotnych dla danego procesu wykładni

faza początkująca - czynności

1 odnalezienie wszystkich aktów normatywnych i przepisów, które mogą wyrażać normę, której treść chcemy odtworzyć 2 ustalić, czy w danym momencie interpretacyjnym dane przepisy miały charakter wiążący

moment interpretacyjny

moment, dla którego dokonuje się wykładni prawa

moment interpretacji

moment, w którym dokonuje się wykładni

faza rekonstrukcyjna

faza wykładni, w ramach której następuje odtworzenie wyrażenia normokształtnego poprzez przeprowadzenie DEKONDENSACJI oraz likwidację ROZCZŁONKOWANIA TREŚCIOWEGO i SYNTAKTYCZNEGO

faza percepcyjna

faza wykładni, podczas której Z WYRAŻENIE NORMOKSZTAŁTNEGO uzyskuje się NORMĘ PRAWNĄ - uwzględnia się językowe, systemowe i funkcjonalne dyrektywy wykładni

derywacyjna koncepcja wykładni

1 zapoczątkowana przez Ziembińskiego, kontynuowana przez Zielińskiego 2 oparta na ROZRÓŻNIENIU PRZEPISU PRAWNEGO i NORMY PRAWNEJ

kodowanie norm w przepisach

1 rozczłonkowanie syntaktyczne 2 rozczłonkowanie treściowe 3 kondensacja norm

dekodowanie normy z przepisów - aspekt syntaktyczny

1 przepis zrębowy 2 przepis zrębowy zupełny 3 przepis zrębowy niezupełny 4 przepis uzupełniający

dekodowanie normy z przepisów - aspekt semantyczny

1 przepis centralny 2 przepis modyfikujący

przepis zrębowy

przepis, który wysławia CO NAJMNIEJ nakaz lub zakaz określonego zachowania

przepis zrębowy zupełny

przepis zrębowy, który wysławia WSZYSTKIE ELEMENTY KONIECZNE struktury normy prawnej

przepis zrębowy niezupełny

przepis zrębowy, który NIE WYSŁAWIA wszystkich elementów koniecznych struktury normy prawnej

przepis uzupełniający

przepis, który wysławia te elementy konieczne struktury normy prawnej, których nie posiada dany przepis ZRĘBOWY NIEZUPEŁNY

przepis centralny

przepis centralnyprzepis zrębowy zupełny lub przepis zrębowy niezupełny uzupełniony o przepisy uzupełniające

przepis centralny pełny

wysławia całą treść normy zakodowanej w przepisach prawa

przepis centralny niepełny

przepis, który nie wysławia całej treści normy zakodowanej w przepisy prawa

przepis modyfikujący

przepis, który uzupełnia przepis centralny niepełny

zadanie procesu wykładni

odtworzenie/odkodowanie jednoznacznych norm postępowania ze ZDAŃ aktu normatywnego, porządkowanych w PRZEPISY

interpretacja

obejmuje WSZYSTKIE ETAPY przypisywania znaczenia zwrotom normatywnym, także te NIEBUDZĄCE WĄTPLIWOŚCI ze względu na reguły języka powszechnego

ustalenie znaczenia normatywnego

rozpoczyna się od zastosowania dyrektyw JĘZYKOWYCH, potem SYSTEMOWYCH i FUNKCJONALNYCH

sytuacja jednoznaczności normy

należy SPRAWDZIĆ ją z punktu widzenia bycia elementem SPÓJNEGO SYSTEMU oraz ZGODNOŚCI Z WARTOŚCIAMI PRAWODAWCY

sytuacja wieloznaczności normy

należy ODRZUCIĆ znaczenia powodujące NIESPÓJNOŚĆ i rażąco NIEZGODNE z wartościami prawodawcy

omnia est interpretanda

wszystko podlega interpretacji - stanowisko reprezentowane przez zwolenników koncepcji derywacyjnej

założenie o racjonalności prawodawcy

przyjmowane jako zbiór założeń intelektualnych i aksjologicznych jakie przyjmuje interpretator w odniesieniu do interpretowanego prawa

funkcjonalne reguły interpretacyjne - 1

koncepcja derywacyjna opiera wykładnię funkcjonalną na określonym systemie wartości - SYSTEMIE WARTOŚCI PRAWODAWCY

funkcjonalne reguły interpretacyjne - 2

wszystkie wartości przyjmowane przez prawodawcę nabierają statusu WARTOŚCI PRAWNYCH - osiągają ten status poprzez akt stanowienia, prawodawca nie tylko stanowi normy prawne, ale też system wartości

funkcjonalne reguły interpretacyjne - 3

nie ma znaczenia czy dana wartość prawna miała wcześniej kształt jako wartość moralne czy obyczajowa i jak została wykreowana - interpretator ma do czynienie NIE Z TWOREM, który sam będzie się konstruował, ale z czymś danym