20. Prawoznawstwo - system prawny, a system moralny

normy religijne

normy ustanowione przez Boga lub uznane za obowiązujące przez organizację kościelną i które dotyczą spraw kultu religijnego

normy obyczajowe

normy uznawane za obowiązujące w danym środowisku społecznym gdyż upowszechnił się NAWYK POSTĘPOWANIA w określony sposób w określonych sytuacjach z PRZEKONANIEM, że tak należy postępować

norma moralna

norma obowiązująca ze względu na uzasadnienie aksjologiczne w ocenach moralnych

przedmiot regulacji norm prawnych

odnoszą się do ZEWNĘTRZNYCH ZACHOWAŃ LUDZKICH, natomiast przeżycia wewnętrzne pozostają poza ich regulacją

cogitationis poenam nemo patitur

nikt nie podlega karze za swoje myśli

przedmiot regulacji norm moralnych

obejmują zachowania i ZEWNĘTRZNE, i WEWNĘTRZNE

różnica między przedmiotem regulacji norm prawnych i moralnych

normy prawne - STOSUNKI Z LUDŹMI, normy moralne - stosunki z ludźmi, a także z SAMYM SOBĄ, ZWIERZĘTAMI, BYTAMI NIEOŻYWIONYMI

podmioty regulacji norm prawnych

osoby fizyczne i organizacje

podmioty regulacji norm moralnych

TYLKO OSOBY FIZYCZNE

sposób regulacji norm prawnych

ujęcie MINIMALISTYCZNA - prawo ma regulować tylko to, co samo prawo uznaje za NIEZBĘDNE

sposób regulacji norm moralnych

1 ujęcie maksymalistyczne 2 ujęcie minimalistyczne

ujęcie maksymalistyczne

doskonałość ludzka jako dobro moralne - doktryna perfekcjonistyczna

ujęcie minimalistyczne

doktryna solidarnościowa - największe dobro moralne to takie życie, aby nie tylko mi było dobrze z innymi, ale także innym było dobrze ze mną

geneza norm prawnych

pochodzą od podmiotu zewnętrznego - są HETERONOMICZNE

geneza norm moralnych

pochodzą od autorytetu zewnętrznego, ale mogą też wynikać z wewnętrznego przekonania o słuszności danych norm

stopień formalizacji i instytucjonalizacji norm prawnych

prawo powstaje w wyniku istnienia określonych instytucji i procedur, jest URZĘDOWO PUBLIKOWANE, a ogłoszenie to często warunek konieczny wejścia w życie

stopień formalizacji i instytucjonalizacji norm moralnych

moralność jest niesproceduralizowana i niezinstytucjonalizowana - ich powstanie ma charakter ma charakter spontaniczny

postać językowa norm prawnych

normy prawne są ściśle określone i precyzyjne

postać językowa norm moralnych

normy moralne mają charakter ogólny

sankcje za naruszenie norm prawnych

sankcje skupione - zinstytucjonalizowane i wymierzane w odpowiedniej procedurze

sankcje za naruszanie norm moralnych

sankcje rozsiane

obowiązywanie norm prawnych

obowiązują tetycznie

obowiązywanie norm moralnych

obowiązują aksjologicznie

związki z państwem - normy prawne

są tworzone, stosowane i egzekwowane przez podmioty z władzą publiczną

związki z państwem - normy moralne

brak związków strukturalnych - istnieje wielość systemów moralnych ze względu na pluralizm społeczeństw

kryteria różnic między normami prawnymi a moralnymi

1 przedmiot regulacji 2 podmiot regulacji 3 sposób regulacji 4 geneza 5 stopień formalizacji 6 postać językowa 7 sankcje 8 obowiązywanie 9 związki z państwem

związki przedmiotowe prawa i moralności

1 prawo jako minimum moralności 2 prawo i moralność w relacji krzyżowania się sfer regulacyjnych

związki funkcjonalne prawa i moralności

1 inkorporacja prawa do moralności 2 włączenie wartości prawnych do wartości moralnych

inkorporacja moralności do prawa

1 bezpośrednia inkorporacja 2 przepisy odsyłające do klauzul generalnych II typu 3 terminy wartościujące - dobra wiara, niskie pobudki

związki walidacyjne prawa i moralności

1 pozytywizm a nurty niepozytywistyczne 2 niezależność walidacyjna prawa i moralności 3 prawo obowiązuje jeśli spełnia określony wzorzec wewnętrzny