23. Prawoznawstwo - koncepcje natury prawa i źródła jego poznania

definicja nominalna

definicja, która wskazuje na znaczenie danego słowa/wyrażenia

definicja realna

zdanie formułujące charakterystykę danego przedmiotu, która przysługuje temu i tylko temu przedmiotowi, wskazując na jego cechy istotne

istnienie norm prawnych - prawo natury

istnieją takie normy, które nie są rezultatem aktów stanowienia lub uznania podmiotów-organów państwa i obejmują zakres stosunków regulowanych przez normy prawa pozytywnego

zdania o faktach (prawo natury)

decukcyjnie można z nich wyprowadzić zdania o wartościach i normach

normy i wartości w prawie natury

są niezmienne, a co najmniej mniej zmienne niż normy prawa pozytywnego

normy prawa natury a normy prawa pozytywnego

normy prawa natury podstawą obowiązywania prawa pozytywnego

aksjologia w prawie natury

istnieje możliwość zbudowania aksjologii jako nauki, gdzie materialne wartości i powinności można naukowo uzasadnić

klasyczne stanowiska metaetyczne

1 kognitywizm 2 nonkognitywizm

kognitywizm - teza ontologiczna

istnieje DOBRO i ma charakter właściwości naturalnej (naturalizm) albo innej niż naturalna (intuicjonizm)

kognitywizm - teza epistemologiczna

dobro jest WŁASNOŚCIĄ obserwowalną (naturalizm) albo ujmowaną za pomocą intuicji o charakterze pozaempirycznym (intuicjonizm)

konsekwencje metaetyczne kognitywizmu

1 naturalizm 2 intuicjonizm

naturalizm

zakłada, że "dobry" to nazwa empiryczna lub dająca się zdefiniować w terminach empirycznych - twierdzenia o dobru są więc empiryczne, dają się wywieść ze zdań empirycznych i posiadają wartość logiczną

intuicjonizm

zakłada, że "dobry" jest nazwą nieempiryczną, więc twierdzenia o dobru też są nieempiryczne, o wartości tych twierdzeń rozstrzyga intuicja

nonkognitywizm - teza ontologiczna

wartości NIE ISTNIEJĄ

nonkognitywizm - teza epistemologiczna

wartości nie mogą być PRZEDMIOTEM POZNANIA dającego wiedzę o rzeczywistości

konsekwencje metaetyczne nonkognitywizmu

1 termin "dobry" i analogiczne nie oznaczają NICZEGO 2 język w którym formułuje się wypowiedzi oceniające niczego nie opisuje, pełni tylko funkcję ekspresywną

etyka normatywna

1 naturalizm - ma status nauki 2 intuicjonizm - ma status swego rodzaju nauki filozoficznej 3 nonkognitywizm - nie jest nauką

teza społeczna - pozytywizm prawniczy

prawa ludzkie to ROZKAZY

teza o separacji - pozytywizm prawniczy

brak KONIECZNEGO ZWIĄZKU między prawem, a moralnością - między prawem jakim ono jest, a jakim powinno być

badanie prawa jako bytu normatywnego - pozytywizm prawniczy

powinno być niezależne od badań historycznych, ekonomicznych, socjologicznych prawa - te aspekty powinny badać inne nauki

system prawny - pozytywizm prawniczy

ZAMKNIĘTY SYSTEM LOGICZNY - każda decyzja może zostać wywnioskowana jedynie na podstawie FORMUŁ LOGICZNYCH

sądy etyczne - pozytywizm prawniczy

nie mogą być formułowane na podstawie racjonalnej argumentacji, a z sądów o tym jak jest nie można logicznie wywodzić sądów o tym jak powinno być

porządek prawny - pozytywizm prawniczy

jest to WYŁĄCZNIE porządek prawa stanowionego

jedyne źródło prawa - pozytywizm prawniczy

ustawa - wyraz niczym nieograniczonej woli suwerena

prawnik - pozytywizm prawniczy

podlega ustawi w sposób BEZWZGLĘDNY