Beni culturali

(essere) fiancheggiato da

otoczony przez

(scopo di) lucro

zysk; przychód

abbordare

zaczepiać

accomunato da

połączone przez

affabile di modi

uprzejmy; kochany (w obyciu? xD)

affresco

fresk

alienazione

sprzedaż

allestire

przygotowywać; wyposażać

annesso a

przyłączony do

appariscente (contrasto)

rzucający się w oczy; wyraźny

archivio

archiwum

Archivio di Stato

Archiwum Państwowe

asfaltato

asfaltowany

atrio

przedsionek; hol

attorno a

wokół

audioteca

fonoteka

audiovisivo

utwór audiowizualny

bacheca

gablota

baia

zatoka

bassorilievo

płaskorzeźba

bibliofilo

bibliofil

biblioteca civile/comunale

biblioteka publiczna/gminna

Biblioteca Nazionale

Biblioteka Narodowa

biblioteca privata

biblioteka prywatna

biblioteca universitaria

biblioteka uniwersytecka

bronzo

dzieło sztuki wykonane z brązu

brulichio

zgiełk

canna

trzcina

caratteri chiari

wyraźna czcionka

casa editrice

wydawnictwo

catalogo

katalog

catalogo per autore/per soggetto

katolg wg autora/wg tematu

cera

wosk

cinquecentina

książka wydrukowana w XVI wieku

Codice dei beni culturali e del paesaggio

kodeks dot. Zasad ochorony oraz odbudowy dziedzictwa kulturowego i krajobrazowego

colà

tam

collana

seria wydawnicza

collezione

kolekcja

collezionista

kolekcjoner

comodato

umowa użyczenia

consegnare

dostarczać; przekazywać

cucitura dei fogli

zszywanie arkuszy/stron

cullare

kołysać

curatore (d’arte)

kurator

custodito

strzeżony

deteriorato

zepsuty

diapositiva

slajd; przezrocze; diapozytyw

diluito (con acqua)

rozcieńczony (wodą)

doveroso

stosowny; słuszny

edizione

wydanie

emeroteca

zbiór czasopism

encausto

enkaustyka (technika malarska)

epigrafe

epigraf

epistolario

zbiór listów

eretto

wzniesiony

esordio

debiut; początek

FAI (Fondo per l’Ambiente Italiano)

fundacja działająca na rzecz ochrony zabytków i krajobrazu

funebre

pogrzebowy

gabinetto

sala, w której przechowuje się rzadkie lub wysoce wartościowe eksponaty

galleria

galeria

gipsoteca

galeria rzeźb (repliki z gipsu)

ICCU (Istituto Centrale per il Catalogo Unico)

miejsce, w którym przechowywane są wszystkie katalogi, ze wszystkich bibliotek w całym kraju

imbarcazione

statek; łódź

imprimere

odciskać

incantesimo

zaklęcie; czar

incunabolo

inkunabuł (książka wydrukowna na przełomie XV i XVI w.)

inedito

dotychczas niepublikowany

inerzia

bezczynność

ingrandimento

powiększenie

innumerevole

niezliczone

inoltrarsi

iść naprzód; posuwać się

intonaco

tynk

intramezzare

dzielić; wkładać w środek

Italia Nostra

stowarzyszenie wolontariuszy działające na rzecz ochrony zabytków i krajobrazu

lapide antica

starożytny nagrobek

libello/pamphlet

pamflet; broszura (krótka publikacja satyryczna, najczęściej anonimowa, będąca publicznym zarzutem wobec kogoś lub czegoś)

macinato

proszek; mielony

manoscritto

manuskrypt (rękopis)

mastice

kit

mecenatismo

patronat (mecenat)

mediateca

mediateka

mezzo ausiliario

środki pomocnicze

microfilm

mikrofilm

microlettore

czytnik mikrofilmów/mikroczytnik

monumento

zabytek

mosaico

mozaika

mostra permanente/temporanea

wystawa stała/tymczasowa

museo archeologico

muzeum archeologiczne

museo civico

muzeum miejskie

museo delle scienze

muzeum nauki

museo epigrafico/lapidario

muzeum epigraficzne (nagrobki)

museo etnografico

muzeum etnograficzne

museo numismatico

muzeum numizmatyczne (monety)

museo oceanografico

muzeum oceanograficzne

museo scientifico

muzeum naukowe

museo scolastico

muzeum szkolne

museo storico

muzeum historyczne

negativo

negatyw

Nucleo per la tutela del patrimonio artistico

oddział Karabinierów odpowiedzialny za ochronę zabytków

operare su (di me)

działać na (mnie)

opere di consultazione

kompedia (encyklopedie, słowniki); do korzystania na miejscu

ozio

bezczynność; lenistwo; wolny czas

parte marittima

część nadmorska

patrimonio paesaggistico

dziedzictwo krajobrazu

penetrare in

brać udział w

percorso multimediale

multimedialna trasa zwiedzania

pergamena

pergamin

piana

równina

pinacoteca

galeria obrazów; pinakoteka

praterie

preria

prepotentemente

potężnie; silnie; arogancko

prestitio a casa/a domicilio

wypożyczanie do domu

prestitio interbibliotecario

wypożyczanie między bibliotekami

prestito

wypożyczenie

prestito nazionale/internazionale

wypożyczanie dzieł między bibliotekami na terenie państwa/na terenie innych państw

recipiente

naczynie

reperto

odkrycie; znalezisko

resoconto

sprawozdanie

restauro

renowacja

rilievo (del testo)

obserwacja; badanie; kształt

rinvenire

odkryć

ripiano

regał; dział

riproduzione in gesso

reprodukcja gipsowa

risalire a

wracać do; sięgać po

ristampa

przedruk; reedycja

saggio

esej

sala di consultazione

czytelnia

sale speciali

sale do dyspozycji naukowców do pracy z rzadkimi egzemparzami

salvaguardia

ochrona; zabezpieczenie

scaffale

półka

scaldarsi

rozgrzewać się

scalinata

klatka schodowa

scavo (archeologico)

wykopaliska (archeologiczne)

scopo commemorativo/votivo

w celu upamiętnienia/jako wotum

scorgere

zauważać; spostrzegać

segnatura

sygnatura

sigla

akronim; skrót

sistema bibliotecario

system biblioteczny

sito archeologico

stanowisko archeologiczne

slanciato

smukły

Sovrintendenza

oddział Ministerstwa Kultury zajmujący się ochroną zabytków i krajobrazu

sperone

skarpa

stele

stela (ustawiona pionowo płyta z inskrypcją lub płaskorzeźbioną dekoracją o wysokości od kilkunastu centymetrów do kilku metrów, najczęściej kamienna, także pionowa płyta nagrobna)

su autorizzazione di

za zgodą

suppellettile

element wyposażenia

tassello

kawałek

teca

miejce na eksponat

tela

płótno; obraz namalowany na płótnie

terracotta

ceramika

tombarolo

hiena cmentarna

tragitto

podróż; droga

ubicazione

lokalizacja; położenie

urna

urna

valorizzazione

waloryzjacja; odbudowa

vettura

kareta; auto

vicolo

zaułek; uliczka

videoteca

wideoteka

vizioso

złośliwy; błędny