biologia

DNA

kwas deoksyrybonukleinowy

geny

podstawowe jednostki dziedziczenia. pojedynczy gen to fragment DNA, który zawiera informacje dotyczaca budowy białka lub cząsteczki

funkcja białek

budują różne struktury organizmu i zapewniają regulacje procesów metabolicznych zachodzących w komórkach

polipeptyd

długi łańcuch połączonych ze sobą aminokwasów

budowa genów eukariotycznych(jądrowych)

(geny nieciągłe). część strukturalna(eksony i introny) i części regulatorowe

różnica między genami ciągłymi a nieciągłymi

nie występowanie i występowanie intronów

eksony

sekwencje kodujące, które zawierają informacje o kolejności ułożenia aminokwasów w białkach lub o budowie RNA

introny

sekwencje niekodujące, które nie zawierają informacji o budowie białek ani o budowie RNA

chromosom

pojedyncza cząsteczka DNA

genom

to kompletna informacja genetyczna komórki lub organizmu

co tworzy genom

geny i odcinki pozagenowe, które nie kodują białek ani RNA

lokalizacja genomu w komórce zwierzęcej

głównie w jądrze komórkowym(genom jądrowy) i w niewielkich ilościach w mitochondriach(genom mitochondrialny)

replikacja DNA

proces prowadzący do powielenia cząsteczek DNA

chromatyna

DNA połączone z białkami histonowymi

gdzie zachodzi replikacja DNA

w jądrze komórkowym i jest regulowana enzymatycznie

co odpowiada za tworzenie się nowych nici DNA?

enzym-polimeraza DNA

mitoza

podział, który pozwala na zwielokrotnienie liczby takich samych komórek. prowadzi do uzyskania dwóch komórek o identycznej informacji genetycznej. umożliwia m.in. wzrost organizmu

mejoza

podział redukcyjny. w jej wyniku z komórki diploidalnej powstają cztery komórki haploidalne-liczba chromosomów w każdej z nich jest zredukowana o połowę. dzieki niej powstaja np gamety zwierząt

RNA funkcja

bierze udział przede wszystkim w biosyntezie białek

rRNA (rybosomy RNA)

po połączeniu z białkami tworzy rybosomy, na których zachodzi biosynteza białek.

mRNA (informacyjny RNA)

przenosi informacje o budowie białka z jądra komórkowego na rybosomy. ma zwykle postać jednej długiej nici

tRNA(transportujący RNA)

transportuje aminokwasy na rybosomy

kod genetyczny

sposób zapisu informacji o budowie białek w sekwencji kwasów nukleinowych (DNA lub mRNA). składa się z kodonów

kodony

kodują poszczególne aminokwasy tworzące białka (składają się z trzech kolejnych nukleotydów)

jakie cechy ma kod genetyczny

kod genetyczny jest: -trójkowy. -jednoznaczny. -zdegenerowany. -bezprzecinkowy. -niezachodzący. -uniwersalny

cecha: trójkowy

każde trzy kolejne nukleotydy kwasu nukleinowego oznaczają jeden aminokwas-tworzą jeden kodon

cecha: jednoznaczny

jeden kodon oznacza zawsze wyłącznie jeden aminokwas

cecha: zdegenerowany

jeden kodon może być kodowany przez więcej niż jeden kodon

cecha: bezprzecinkowy

nie ma wolnych nukleotydów, każdy wchodzi w skład jakiegoś kodonu

cecha: niezachodzący

nukleotyd wchodzący w skład jednego kodonu nie może być elementem kolejnego

cecha: uniwersalny

kodony u wszystkich organizmów oznaczają te same aminokwasy