Filozofia - sprawdzian (18.01)

Skąd wywodzili się pierwsi filozofowie?

Z jonii - starożytnej krainy położonej na zachodnim wybrzeżu Azji Mniejszej.

Dlaczego pierwszych filozofów nazywano fizykami?

Badali oni przyrodę, nazywaną po grecku phisis.

Kto był pierwszym, znanym nam, myślicielem w dziejach filozofii?

Tales z Miletu.

Czym jest arche?

To zasada (przyczyna) wszelkiego istnienia, budulec rzeczywistości.

Kim byli moniści materialistyczni?

To myśliciele zgadzający się z założeniem istnienia arche.

Co oraz dlaczego Tales uważał za arche?

Wodę, ponieważ jest niezbędna do życia oraz nieustannie zmienna.

Kim był Anaksymander z Miletu?

Uczniem Talesa oraz wielkim myślicielem.

Co stanowiło arche w interpretacji Anaksymandra?

Szeroko pojęty bezkres.

Czy Anaksymander podejrzewał istnienie równoległych światów?

Tak.

Czy Anaksymander cząstkowo wyprzedził Karola Darwina w jego rozważaniach?

Tak.

Który myśliciel zapoczątkował fizykę?

Anaksymenes z Miletu.

Jakie było arche Anaksymenesa z Miletu?

Powietrze.

Gdzie powstawało życie, w myśli Anaksymenesa z Miletu?

Na granicy pomiędzy zagęszczonym i rozrzedzonym powietrzem.

Jakie było arche, przyjęte przez Pitagorasa z Samos?

Była to liczba.

Na czym polegała filozofia Pitagorasa?

Na założeniu, że rzeczywistość da się przedstawić za pośrednictwem odpowiednich relacji pomiędzy liczbami.

W jakim czasie wspomniani filozofowie prowadzili swoje domysły?

Na przełomie VII i V wieku p. n. e.

Wymień kilka wniosków do, których doszedł Pitagoras.

Pitagoras stwierdził, świat składa się z jednostek - monad, z których powstają liczby. Założył, że ziemia jest kulista i znajduje się w centrum wszechświata.

Wymień filozofów przyrody (zamieszkujących niegdyś półwysep jonię)

Był to ogień.

Jakie było arche w założeniu Heraklita z Efezu?

Był to ogień.

Podaj sławne powiedzenie, sformułowane przez Heraklita z Efezu.

"Nie można dwa razy wejść do tej samej rzeki".

Przetłumacz na j. pol. "panta rhei".

"Wszystko płynie"

Jak nazywa się nurt filozoficzny, zapoczątkowany przez Heraklita?

Wariabilizm.

Co jest jedynym stałym elementem świata, wg. wariabilistów?

Prawo zmiany.

Czym jest jest "logos" w filozofii Heraklita?

To rozumna i doskonała siła, popychająca wszechświat do wszystkich zachodzących zmian.

Co stanowiło arche w filozofii Parmenidesa z Elei?

Był to byt.

W jaki sposób Parmenides wyobrażał sobie byt?

Jako doskonałą kulę, co wiązał z pojęciem prawdy.

W jaki sposób Parmenides określał byt w swoich rozważaniach?

Byt w rozważaniach Parmenidesa był nieskończony, doskonały oraz stały.

Czym były zjawiska takie jak upływ czasu, czy ruch w założeniu Parmenidesa?

Jedynie złudzeniem.

Co różniło Parmenidesa od Heraklita?

Sposób poznawania rzeczywistości. Parmenides w przeciwieństwie do Heraklita nie był empirystą, a racjonalistą.

Jak nazywa się nurt filozoficzny zapoczątkowany przez Parmenidesa z Elei?

Ów nurt nazywamy statyzmem.

Kim był Zenon z Elei?

Uczniem Parmenidesa oraz wielkim myślicielem.

Jaki eksperyment myślowy należał do intelektualnego dorobku Zenona?

Eksperyment nazywany paradoksem strzały?

Na czym polega paradoks strzały?

Na spostrzeżeniu ciała znajdującego się w ruchu i stojącego w miejscu za razem.

Czemu wg. Zenona miał dowodzić paradoks strzały?

Swym spostrzeżeniem Zenon chciał dowieść, że upływ czasu oraz ruch stanowią iluzję.

Kim był Empedokles?

Filozofem, poetą oraz działaczem politycznym.

Co stanowiło arche w filozofii Empedoklesa?

Cztery żywioły (ogień, woda, powietrze i ziemia) zderzające i mieszające się ze sobą pod naporem 2 przeciwstawnych sił.

Na czym polegało nowatorstwo filozofii Empedoklesa?

Na założeniu istnienia większej liczby arche.

Jak nazywamy założenie, po raz pierwszy wystosowane przez Empedoklesa?

Nazywamy je pluralizmem ontologicznym.

Czym jest procesualizm?

To filozofia, mówiąca, iż wszechświat stale rozwija się w procesie zmiany.Wg. procesualistów przedmioty nie są odrębnymi bytami, a jedynie nietrwałymi wydarzeniami w historii kosmosu.

W jakim czasie tworzono pierwsze filozofie wariabilistyczne oraz statyczne?

Na przestrzeni VI i V roku p. n. e.

Kim był Leucyp?

Uczniem Zenona z Elei, a także wielkim myślicielem.

Jak inaczej nazywamy zwolenników statyzmu?

Nazywamy ich eleatami, co pochodzi od nazwy miasta, w którym rozwinęła się idea niezmiennego bytu.

W jaki sposób Leukippos pogodził filozofię Heraklita z założeniami eleatów?

Leucyp założył, że próżnia istnieje i jest ona podstawowym warunkiem zmiany, umożliwiającym ruch niepodzielnym bytom.

Jaka jest etymologia słowa "atom"?

Wyraz "atom" pochodzi od starożytnego, greckiego przymiotnika "a tomos", oznaczającego "niepodzielny".

Jak nazywał się koncepcja Leucypa, rozwijana następnie przez jego ucznia - Demokryta?

Tę koncepcję nazywamy atomizmem.

Na czym polega atomizm?

Atomizm polega na założeniu istnienia najmniejszych, niepodzielnych cząstek stanowiących tworzywo wszechświata.

Co oznacza oraz z czym wiąże się określenie "abderyta"?

To synonim głupca i prostaka, co wiąże się z historią starożytnej Grecji - Abdera była miastem uważanym powszechnie za zacofane.

Czy atomy w filozofii Demokryta z Abdery różniły się od siebie właściwościami?

Tak.

Jakie właściwości wg. Demokryta posiadały atomy przedmiotów gorzkich w smaku?

Demokryt założył, że atomy przedmiotów gorzkich w smaku są kanciaste.

W jaki sposób Demokryt z Abdery tłumaczył twardość przedmiotów?

Demokryt tłumaczył twardość obiektów nagromadzeniem atomów w swojej strukturze.