geo atmosfera

składniki stałe

azot(78%) tlen (21%) argon (1%) maja stała zawartość do 100 km

składniki zmienne

para wodna, tlenek węgla IV, tlenki azotu, ozon

areozole (domieszki powietrza)

pyłki, bakterie, popioły, kryształki soli

Pole magnetyczne

chroni przed wiatrem slonecznym ktory tworzy dziure ozonowa na biegunach

zorza polarna

powstaja w jonosferze która jest w termosferze

troposfera

sięga do 8 km na biegunach i 18 w strefie między zwrotnikowej, 0,6°C stopnia na 100 m i 11,5 hpa na 100 m, temperatura na dole to 15°c a na górze -60°c, 80 % masy atmosfery i cala zawartosc tlenu, Kształtuje się pogoda i klimat, występuje turbulencja

tropopauza

nad troposfera, grubość 2km, -60°c

stratosfera

18km-50km, ozonosfera(anty ultrafioletowe), najwieksze stezenie ozonu 20-30 km, -60°c na dole i 0°c na górze, prądy strumieniowe 370 km/h, 20% masy atmosfery i malo pary wodnej

stratopauza

miedzy stratosfera a mezosfera

mezosfera

50 km- 85 km, 0°c do -80°c,

mezopauza

oddziela mezosfere i termosfere

termosfera

85km-800km, -80°c do 1000°c, jonosfera w ktorej sa zorze (85-120 km) sa w niej stacje

egzosfera

800 km+, 1000°c na dole i -273°c na górze, rozrzedzone powietrze

turbulencja

nieuporzadkowany ruch powietrza (cieplo przechodzi z warstw cieplych do zimnych)

adwekcja

poziome ruchy mas powietrza o różnej temperaturze

konwekcja

uporządkowane pionowe ruchy powietrza(Unoszenie się lub opadanie)

procesy adiabatyczne

ochładzanie się lub ogrzewanie mas powietrza bez wymiany ciepła z otoczeniem spowodowane sprzężeniem plus lub rozprężaniem powietrza

czynniki wpływające na wartość temperatury powietrza

szerokość geograficzna, wysokość nad poziomem morza, rzeźba terenu, odległość od mórz i oceanów, prądy morskie charakter podłoża, działalność człowieka(w miastach jest cieplej przez co2

mgły radiacyjne

powstają nocą lub nad ranem przy bezchmurnym niebie w wyniku wypromieniowanie ciepła z podłoża

mgły konfekcyjne

powstają podczas napływu ciepłego i wilgotnego powietrza na chłodne podłoże

mgły z parowania

tworzą się nad otwartymi wodami i jeziorami lub rzekami

mgły orograficzne

powstają na dowietrznych stokach gór w wyniku adiabatycznego ochładzania się powietrza podczas wznoszenia sie

cirrusy,

pierzasta wysoka, zbudowana z kryształków lodu, nie daje opadów, zapowiada pogorszenie pogody

cirrocumulus

pierzasto klebiasa wysoka tworzy się Wirga(opad który wyparowuje przed dostaniem sie do ziemi), zbudowana z kryształków lodu,

cirrostatus

warstwo pierzasta wysoka budowana z kryształków lodu, nie daje opadów, zapowiada pogorszenie pogody, tworzy efekt halo

AltoCumulus

klebiasto srednia zbudowane z kropelek wody, nie daje opadów

altostratus chmura warstwowa średnia

szare niebo, zbudowane z kropelek wody kryształków lodu, daje opady (często wystepuje virga)

stratocumulus klebiasto warstwowa niska

często pokrywa całe niebo, najczęściej zbudowana z przechłodzony kropelek wody, daje słabe opady deszczu lub śniegu

nimbostratus warstwowa deszczowa niskie

całkowicie przesłania słońce, w dolnej części zbudowane z kropelek wody a u góry z kryształków lodu, daje długotrwałe opady lub deszczu śniegu

stratus warstwowa niska

mulista i szara warstwa która nigdy nie widać słońca zbudowana z kropelek wody a przy tempereaturze -25°c z krzysztalkow lodu, daje opady mżawki a zima ziarnisty snieg

cumulus klebiasta

ciemne na dole i górna część ciemna, zbudowane z kropelek wody, rzadko daje opady deszczu

cumulonimbus klebiasto deszczowa

pionowa, z dolnej części zbudowane z kropelek wody a w gornej z kryształków lodu, daje obfite i krótkotrwałe opady deszczu lub gradu, czesto towarzysza wyładowania elektroniczne

rosa

powstaje w dodatniej temperaturze na skutek skroplenia pary wodnej w zetknięciu z wychodzonym podłożem

szron

powstaje w ujemnej temperaturze na skutek resublimacji pary wodnej w zetknieciu z wychłodzonym podłożem

szadz

tworzy sie w mgliste mrozne dni kiedy przechlodzone kropelki wodu z mgly zamarzaja na cienkich wychlodzonych przedmiotach

gołoledz

powstaje w wyniku zamarzania przechlodzonycb kropelek mżawki lub deszczu ba powierzchniach o temperaturze 0°c

opady konwekcyjne

sa wywołane wznoszeniem się powietrza silnie nagrzanego od podłoża. Powietrze ochładza się wraz z wysokością co prowadzi do powstania chmur i wystąpienia opadów

opady orograficzne

powstają na skutek wznoszenie się wilgotnych mas powietrza po dowietrznej stronie stokach gór. W efekcie powietrze ochladza sie a Następnie następuje kondensacja pary wodnej

opady frontalne

opady zwiazane z przesuwaniem sie frontów o roznej temperaturze i wilgotnosxi

powietrze polarno morskie (PPm)

latem: ochłodzenie, wzrost zachmurzenia i opady | Zima: ocieplenie, czasem odwilż, opady deszczu ze sniegiem lub śniegu

powietrze polarno kontynentalne PPk

latem: ciepła słoneczna pogoda| zima; mroźna słoneczna pogoda

powietrzne arktyczne PA

wiosną i jesienią: ochłodzenie, przymrozki| zimą: silne mrozy, słoneczna pogoda

powietrze zwrotnikowo morskie PZm

latem: upały i burze| zimą: gwałtowne odwilże

powietrze zwrotnikowo kontynentalne PZk

wiosną: bardzo wysokie wartości temperatury max30, latem: upaly i susze, jesienia: ciepla sloneczna pogoda, brak opadow

temperaturs powietrza w Polsce

najnizsza srednia roczna wartosc na wschodzie polski ponizej 6,5°c natomiast najwyzsze na zachodzie 8,5°c, lipiex jest najcieplejszy a najchlodniejszy styczen luty

opadu atmosferyczne w Polsce

najwiecej opadow w gorach (tatrach) najmniejsze opady na pojezierzu kujawskim i wielkopolskim(cien opadowy)

okres wegetacyjny

najmniejszy na pojezierzu suwalskim 190 dni a najwiekszy na nizinie slaskiej 225 dni

front chłodny

tworzy się wtedy kiedy chłodne ciezkie masy powietrza wsuwaja sie pod powietrze cieplejsze. tworza sie chmury Cumulonibus cumulus cirus Altocumulus./ występują gwaltowne zjawiska atmosferyczne np burze i krotkie i intensywne opady

front cieply

tworzy sie kiedy na zalegajacr chlodne powietrze wsuwa sie cieple powietrze tworza sie chmury nimbostratus altostratus cirostratus cirus

front zoukludowany

szybciej przemieszczajacy sie front chlodny dogania front ciepły i cieple powietrze unosi sie ponad chłodne, wystepuja dlutotrwale opady atmosferyczne a w ciepłej porze roku burze

monsun letni

latem daje duze opady deszczu i zachmurzenie

monsun zimowy

ksztaltuje pogode sloneczna i suchą

bryza

występuje w cieplej porze roku

fen

cieply suchy porywisty, najczęściej w zimnej porze roku,

bora

zimny suchy porywisty tworzaxy sie przy silnie wychlodzonym podlozu i osrodku wyzowym nad nim(chorwacja)

mistral

suchy zimny porywisty wiatr wiejacu w poludniowej Francji, tworzy sie gdy wystepuja dwa osrodki ciśnienia

klimaty astrefowe

monsunowy, gorski, miejski

cyklon

osrodki bardzo niskiego cisnienia tworzace sie w cieplych wilgotnych masach powietrza, powstaja w strefsch miedzy zwrotnikowej kiedy temperatura wody jest wyzsza od temperatury powietrza