Łokietek i Kazimierz wielki

jak Polska utraciła Pomorze Gdańskie

1308 Brandenburgia najechała po morze Łokietek poprosił o pomoc krzyżaków Krzyżacy spowodowali wycofanie się Brandenburgii ale zajęli Pomorze dokonali również rzezi w Gdańsku

początki rządów Łokietka

po śmierci wacławów Łokietek podjął proces powolnego jednoczenia kraju w 1306 zajął Małopolskę jego problemem była niechęć możnowładców aby uznać jego władzę

bunt w Krakowie

1311 wybuchł bunt mieszczan którzy woleli na tronie króla czeskiego Jana luksemburczyka na czele wójt Albert i biskup krakowski muskata stłumiono bunt i ograniczono prawa mieszczan

Wielkopolska

długo się opierała rywalizacja z Henrykiem głogowskim ostatecznie przyłączona w 1314 życzliwie i postawie arcybiskupa Jakuba świnki i rodu Nałęczów

odrodzona monarchia

w 1320 Łokietek konorową się w Krakowie z powodu konfliktu z Janem luksemberskim Łokietek był uważany za króla Krakowa

sojusze Łokietka

Węgry ponieważ Karol Robert Andegaweński był jego zięciem Litwą i jej władcą gledyminem z powodu małżeństwa Kazimierza z aldoną

konflikty z krzyżakami i Czechami

po koronacji w 1321 doszło do sądu papieskiego w Inowrocławiu o Pomorze Krzyżacy mieli oddać za grabione tereny i wypłacić odszkodowanie jednak wyrok odrzucili to spowodowało wojnę w latach 1327-133 w 1329 sojusz czesko-krzyżacki czesi wsparli krzyżak

wojna z krzyżakami

Polacy stali się z wojskami krzyżackimi w 1331 pod Płowcami bitwy nierozstrzygnięto ale z powodu olbrzymich strat Krzyżacy wycofali się zajmując w drodze powrotnej Kujawy i ziemie dobrzyńską z wojny zrezygnowali także czesi

kiedy umarł Łokietek

w 1333

co zastał Kazimierz Wielki

1333 objął opanowanie a państwo polskie było w niebezpiecznym położeniu składało się z Małopolski Wielkopolski złe stosunki z Czechami z krzyżakami i brandenburgią plusem był sojusz z Węgrami i życzliwe stosunki z Litwą

jaką politykę zagraniczną prowadził Kazimierz Wielki

unikał starczy zbrojnych pokojowo rozwiązywał spory szukał sojuszy i rozbijał cudze

sytuacja na Śląsku

pretensje królów czeskich powodowały niepokój króla polskiego i zagrożenie ewentualnym konfliktem aby rozwiązać ten problem w 1335 na zjeździe w wyszehradzie uzyskał od króla Czech Jana luksemburskiego zrzeczenie korony

kiedy doszło do wojny polsko-czeskiej

w latach 1345 do 48 ale zakończyła się ona porażką Polaków i zgodnie z postanowieniem i pokoju w Namysłowie stracili oni Śląsk

Krzyżacy

podczas zjazdu w wyszehradzie 1335 odwoływali się do arbitrażu Karola Roberta Jana ale ich wyrok Kazimierz odrzucił Krzyżacy oddali Kujawy ziemię dobrzyńską ale zatrzymali Pomorze 1339 był sąd papieski w Warszawie wyrok odrzucili Krzyżacy

1343 pokój w Kaliszu

Krzyżacy oddają ziemię dobrzyńską i Kujawy pomoże zatrzymują jako jałmużnę czyli dar króla

Ruś

w 1340 Kazimierz zaangażował się w sprawy różne władze sprawował tam wywodzące się z Piastów mazowieckich Jerzy po jego bezpotomnej śmierci pretensje do tych terenów zgłosił Kazimierz I rozpoczął walki zakończone włączeniem Rusi do Polski

mazowsze

pogorszenie stosunków z Litwą spowodowało iż w 1351 książęta mazowieckie uznali zwierzchnictwo króla polskiego stając się jego lennikami w razie bezpotomnej śmierci króla układ ten miał przestawać obowiązywać

inne zdobycze

prowadzono również zabiegi dyplomatyczne z marchwią brandenburską dzięki czemu przyłączono do Polski tereny nad Noteckie Sanok Drezdenko Wałcz Czaplinek

podsumowanie zyski strat Kazimierza Wielkiego

stracił Śląsk nie odzyskał Pomorza przyłączył Kujawy i ziemię dobrzyńską Ruś halicką mazowsze jako lenno tereny nad Notecią jako zakup od marki brandenburskiej

rozwój gospodarczy

rozwój osadnictwa na wielką skalę miasta i wsie na prawie niemieckim rozwój handlu przywileje dla miast bezpieczne szlaki prawa dla Żydów jednolity system celny jednolita moneta grosz krakowski i praski

obronność (narodowa)

otaczanie miast murami obronnymi i fosami budowa zamków warowych na przykład szlak orlich gniazd obowiązek służby wojskowej dla właścicieli ziemskich przekazanie obowiązku dbania o fortyfikację miejskie czechom

administracja

wzmocniono urząd starosty osłabiło wpływ możnych powstały urzędy nadworne koronne nadworne odpowiadały za sprawne funkcjonowanie dworu a koronne za funkcjonowanie państwa

prawo

w 1362 pojawiła się pierwsza kodyfikacja praw polskich tak zwane statuty kazimierzowskie wiślicki dla Małopolski i piotrkowski dla Wielkopolski

sądownictwo za czasów Kazimierza Wielkiego

powołanie sądów dla szlachty podkomorskie czyli sprawy zagraniczne grodzkie czyli zabójstwa ziemskie czyli sprawy cywilne sądy sześciu miast czyli najbogatsze miasta Małopolski sąd wyższy p niemieckiego do spraw wójtów i sołtysów powołanie sądów króle

edukacja

Kazimierz uważał że państwo potrzebuje ludzi wykształconych i w 364 ufundował akademię krakowską uczono tu 7 sztuk wyzwolonych prawa i medycyny niestety uczelnia po śmierci króla zaczęła podupadać odnowiono ją dopiero w 14 00 dzięki królowej Jadwidze

podsumowanie rządów Kazimierza Wielkiego

Polska stała się silną nowoczesną monarchią zaznaczyła się przemianą z monarchii patrymonialnej w monarchią stanową to wtedy pojawiła się nazwa korona królestwa polskiego symbol jedności państwa z osobą władcy