Moja lekcja

zasady prawa

praecepta iuris

ius est ars boni et aequi

prawo jest sztuką stosowania tego co dobre i słuszne

honeste vivere

uczciwie żyć

alterum non laedere

drugiemu nie wyrządzać szkody

suum cuique tribuere

każdemu przyznać co mu się należy

nie wszystko co prawem dozwolone jest uczciwe

non omne quod licet honestum est

najdokładniejsze zastosowanie prawa może doprowadzić do nieprowości

Summum ius, summa iniuria

królestwo

od 753 pne do 510 pne (usuniecie ostatniego króla rzymskiego)

republika

od 510 pne do 27 pne

pryncypat

27 pne do 284 ne

dominat

284 - 476

rzymskie prawo pandektowe

prawo rzymskie w postaci zaktualizowanej i zmodernizowanej przez niemiecką naukę prawa w XVIII I XIX w.

zasady prawa według Ulpiana

honeste vivere, alterum non laedere, suum cuique tribuere

stała i niezmienna wola przyznawania każdemu należnego mu uprawnienia

constans et perpetua voluntas ius suum cuique tribuendi

stosunek prawa pretorskiego do ius civile

adiuvandi (wspomaganie), vel suplendi (uzupełnianie), vel corrigendi (korygowanie)

okres prawa archaicznego

od początku Rzymu do połowy III w. pne

okres rozwoju prawa przedklasycznego

od połowy III w pne do końca republiki

okres prawa klasycznego

od początku pryncypatu do końca panowania dynastii sewerów

okres prawa poklasycznego

od 235 do śmierci Justyniana 565 r

ustawa XII tablic data

450 r pne

kodyfikacja Justyniańska (data)

528-534 ne

źródła poznania prawa rzymskiego

jurydyczne (teksty prawników rzymskich), literackie (literatura rzymska), epigraficzne (inskrypcje), papirologiczne (papirusy), archeologiczne (rzeźby, budynki)

źródła tworzenia prawa rzymskiego

prawo zwyczajowe, ustawy zgromadzeń, uchwały senatu, konstytucje, edykty, jurysprudencja rzymska, ustawy cesarskie, kodyfikacja justyniańska

z czego składała się kodyfikacja justyniańska

Kodeks, Digesta (50 ksiąg), Instytucje (podręcznik) oraz Nowele (ustawy uzupełniające)

Z czego składały się konstytucje cesarskie

edykty, dekrety (wyroki cesarskie będące wzorem), reskrypty (odpowiedzi cesarza), mandaty (instrukcje dla namiestników)

instytucje Gaiusa

podręcznik prawa składający się z 4 ksiąg, powstał w 160 roku

zbiory konstytucji i ustaw cesarskich

prywatne: kodeks gegoriański i hermogenianskki. Urzędowy - kodeks teodozjański

ustawa o cytowaniu

(426 r.) można było się powoływać przed sądem na pisma nastepujących prawników: Papinian, Ulpian, Paulus, Gaius, Modestyn oraz wszystkich, na których się oni powoływali

rodzaje zgromadzeń narodowych

comitia curiata, comitia centuriata, comitia tributa

dwie szkoły prawnicze we wczesnym okresie klasycznym

Sabianianska (Capito), prokulejańska (Labeon)

humanizm

uzyskanie jak najpełniejszej wiedzy o kulturze prawnej antyku, zainteresowanie prawem rzymskim jako elementem kultury

Leges romanae barbarorum

prawo podbitej przez barbarzynców ludności rzymskiej - najważniejsze- Edictum theoderici, breviarium aliarici, lex romana burgundionum