Nowożytność

 0    84 schede    wjasik99
Scarica mp3 Stampa Gioca Testa il tuo livello
 
Domanda język polski Risposta język polski
podział szlachty
inizia ad imparare
1) magnateria - prywatne miasta i liczne wsie 2) szlachta średnia - kilka wsi 3) szlachta szaraczkowa a) zagrodowa/zaściankowa - mają ziemie i pracują na niej b) gołota - nie mają ziemi
przywilej (def/podział)
inizia ad imparare
akt prawny wydawany przez królów Polskich na mocy, których szlachta otrzymała określone uprawnienia 1) przywilej generalny - do ogółu szlachty 2) przywilej ziemski - do szlachty z danej ziemi
geneza przywileju
inizia ad imparare
indywidualne przywileje nadawane przez władce dla rycerstwa w XIIIw.
pierwszy przywilej
inizia ad imparare
immunitet - przywilej nadawany przez władcę feudowi a) ekonomiczny - zrzeczenie się podatku na rzecz feuda b) sądowy - zrzeczenie się uprawnień sądowniczych
3 skutki przywilejów
inizia ad imparare
1) upadek znaczenia króla 2) uboższenie państwa 3) pozbawienie praw mieszczan i chłopów
2 różnice między przywilejem a immunitetem
inizia ad imparare
1) przywilej do większej grupy, a immunitet do jednej osoby 2) przywilej więcej rodzai
refeudalizacja
inizia ad imparare
ponowne uzależnienie chłopa od pana
sejmik ziemski (def)
inizia ad imparare
sejmik ziemski - zjazd szlachty z danej ziemi
rodzaje sejmików ziemskich
inizia ad imparare
elekcyjny, deputancki, gospodarczy, relacyjny, kapturowy, dekacyjny, przedsejmowy
mandat związkowy
inizia ad imparare
instrukcje związane z głosowaniem podczas sejmu walnego
gdzie odbywały się sejmiki ziemskie (wielkopolska/małopolska)?
inizia ad imparare
wielkopolska - KOŁO małopolska - KORCZYN
sejm walny (rok, kto, podział)
inizia ad imparare
sejm walny 1495 , Jan olbracht, sejm walny = izba poselka (marszałek) + senat (król)
konstytuacja nihil novi (data/gdzie/co)
inizia ad imparare
1505/sejm w radomiu/nic nowego bez zgody szlachty
demokracja szlachecka (def/daty)
inizia ad imparare
demokracja szlachecka to ustrój, w którym szlachta ma wpływ na decyzje władcy. Od przywileju cerkwicko-nieszawskiego (1454) do pierwszego liberum veto (1652)
sejm egzekucyjny (co)
inizia ad imparare
sejm egzekucyjny to program szlachty średniej dążący do reform w kraju.
elekcja vivente rege (przykład)
inizia ad imparare
elekcja króla podczas życia wcześneijszego np. Zygmunt August za życia Zygmunta Starego
rokosz lwowski
inizia ad imparare
pierwszy bunt szlachty wobec króla w obronie praw i przywilejów -> wojna kokosza (zygmunt stary)
3 stany sejmujące i z czego powstały
inizia ad imparare
król / Izba poselska (wybór na sejmikach przedsejmowych) / senat (była Rada królewska założona za Kazimierza Wielkiego)
sejm egzekucyjny (czego chcieli)
inizia ad imparare
umocnienia uni z litwą, podatki w kościele, uniemożliwnie łamania praw przez magnaterię, odebranie przetrzymywanych bezkarnie królewczyzn
wielkie bezkrólewie (kiedy)
inizia ad imparare
po śmierci Zygmunta Augusta
kto panował w czasie bezkrólewia
inizia ad imparare
interrex=bezprym (Jakub Uchański), Marszałek wielki koronny, konfederacja kapturowa
konfederacja
inizia ad imparare
porozumienie szlachty zawiązane w jakimś celu zgodne z wolą większości
3 etapy wyboru króla
inizia ad imparare
1) sejm konwokacyjny 2) sejm elekcyjny 3) sejm koronacyjny
gdzie pierwszy sejm, a gdzie kolejne
inizia ad imparare
pierwszy sejm w warszawie zadecydowano że elekcje 1 w Kamień reszta Wola
viritim
inizia ad imparare
mąż męża = każdy szlachcic może wybierać króla
I elekcja
inizia ad imparare
1473 - Henryk Walezy
artykuły henrykowskie
inizia ad imparare
akt prawny określający zasady ustrojowe w 21 arytukułąch
pacta conventa
inizia ad imparare
osobiste zobowiązania króla wobec szlachty
II elekcja
inizia ad imparare
1575 Stefan Batory po ślubie z Anna Jagielonką
stefan batory - polityka wewnętrzna
inizia ad imparare
1) sprawa gdańska 2) Trybunał koronny 3) piechota wybrachencka 4) 2 wyższa uczelnia
stefan batory - polityka zagraniczna
inizia ad imparare
1) wojna z rosją o inflanty 2) złamanie traktatu krakowskiego
III elekcja
inizia ad imparare
Zygmunt Waza popierany przez Annę Jagielonkę
armia kwarciana
inizia ad imparare
pieniądze z przetrzymywanych królewczyzn = 1/3 szła na wojsko
"Nie chce być królem malowanym"
inizia ad imparare
Stefan Batory
Ziemie zajęte przez polaków w czasie wyprawy na rosję (gdzie pokój)
inizia ad imparare
Połock/psków/Wielkie łuki (Jama Zapolskim)
traktat krakowski
inizia ad imparare
nie wolno łączyć w rękach jednej osoby władzy w Bramdenburgii i Prusach Książęcych
Jak henryk walezy stracił tron polski?
inizia ad imparare
krótko po elekcji zmarł jego brat we francji i henryk uciekł tam i został koronowany
przyczyny reformacji (podaj 5)
inizia ad imparare
kryzys wewnętrzny w kościele(symonia, nepotyzm, nikolaizm, sprzedaż odpustów, handel relikwiami, zeświedczenie kleru, brak wykształcenia duchownych)
luteranizm (jak powstał, rok)
inizia ad imparare
Marcin Luter 1517 95tez na drzwiach katedry w wintenberdze, spalił bulę papieża leona X i uciekł, znalazl schronienie u księcia saskiego Fryderyka Mądrego (zasady i przet. bibli)
kościół ewangelicko-augsburski
inizia ad imparare
luteranizm
protestantyzm (kto jak)
inizia ad imparare
Tomasz Muncer 12 artykułów i stanął na czele chłopów w walce z kościołem-chcieli znisienia danin, w sejmie głosowali za końcem haseł reformatorskich
krwawa wojna chłopska
inizia ad imparare
wojna pomiędzy szlachtą a chłopami (luter nie popierał)
kalwinizm (co jak)
inizia ad imparare
Jan Kalwin-doktryny predestynacji, człowiek grzeszy gdy został potępiony
kościół ewangelicko-reformowany
inizia ad imparare
kalwinizm
pokój w augsburgu
inizia ad imparare
1555 końcy wojny religijne w niemczech. "czyj kraj tego wyznanie" N-prot S-kat
spór wyznaniowy we francji
inizia ad imparare
ród Walezjuszy=katol ród burbonów=kal hugenoci
noc świętego bartłomieja
inizia ad imparare
1572r. rzeź hugenotów, Katarzyna Medycejska zaprosiła hugenotów na slub swojego dziecka (Henryk Burbon i Małgorzata)
edykt nantejski
inizia ad imparare
1598 Henryk Burbon preszedł na kato "Paryż wart jest mszy" i dał równouprawnienia hugenotom oprucz paryża
Henryk VIII Tudor
inizia ad imparare
zagorzały kat, chciał rozwód z Katarzyną Aragońską, nie pozwolili, akt supermacji, kościół anglikański
sobór trydencki
inizia ad imparare
1545, Paweł III, kontrre,św officjum, Tryb Św Ink, IKZ, nieomylność papieża, zasady wiary, TWW, ukoń semin
2 polaków w indeksie ksiąg zakazanych
inizia ad imparare
frycz i Kopernik
skutki reformacji
inizia ad imparare
N-prot S-kat, biblia w jęz narodowym, upadek uniwersalizmu
kościół grecko-katolicki
inizia ad imparare
prawosławni uznający papieża
husytyzm
inizia ad imparare
Jan Hus, czeski reformator, domagał się komunii pod 2 posaciami, spalony na stosie
5 cech luteranizmu
inizia ad imparare
do zbawienia wiara, biblia w języku narodowym, 2sakr, odrzuceni św, brak papieża, brak zakonów, brak celibatu
5 cech katolicyzmu
inizia ad imparare
do zbawienia wiara+uczynki, 7sakr, biblia po łacinie, święci, papież, celibat
anglikanizm =
inizia ad imparare
anglikanizm = kalwinizm +hierarchia kościelna
protestantyzm =
inizia ad imparare
wszystkie nurty katolickie powstały w czasie reformacji
przyczyny reformacji w Polsce
inizia ad imparare
kryzys wewnętrzny w kościele, kościół bogaty, szlachta obawiała się dojścia do władzy kościoła, reforma nie dotyczyła chłopów, nierównomierna, letni stosunek do religi
religie na ziemiach polskich po reformacji
inizia ad imparare
1) kalwinizm-szlachta 2) luteraizm-wplywy niemeickie 3) arianie 4) huscytzm
4 nazwy na arianów
inizia ad imparare
arianie=bracia polscy=antytrynitarze=socynanie
ośrodki arianów zachowałe
inizia ad imparare
pinczów/radzów - sarmackie ateny
ugoda sandomierka
inizia ad imparare
ugoda sandomierka 1570 - wszytskie religie (oprócz Arianów) aby uchronić się przed kontreformacją
akt konfederacji warszawskiej
inizia ad imparare
1573- na sejmie konwokacyjnym w wawie, równouprawnienie religijne i zakaz wojen religijnych
przyczyny kontreformacji na ziemiach polskich
inizia ad imparare
szlachta chciała kościoła narodowego z Zygmuntem Augustem na czele
"Nie jestem królem waszych sumień"
inizia ad imparare
Zygmunt August
nuncjaci papiescy
inizia ad imparare
papież wyslał nuncjatów bo bał się, że nie są dotrzymywane ustalenia z soboru trydenckiego
Stanisław Hozjusz
inizia ad imparare
Stanisław Hozjusz=uczestnik soboru trydenckiego, utworzył trydenckie wyznanie wiary
Piotr Skarga
inizia ad imparare
napisał kazania sejmowe, w których wróżył upadek Rzeczpospolitej jeżeli nie zaprzestanie swoich działań
Jakub Wójek
inizia ad imparare
najlepsze tłumacznie biblii na język staropolski
unia brzeska
inizia ad imparare
1596- rozłam w kościele protestanckim = Unici (uznają papierza) + dyzunici
dualizm gospodarczy
inizia ad imparare
podział gospodarki poprzez rzekę łabę (Europa Zachodnia=gosp. towarowo pieniężna Europa Środkowa i Wschodnia=gosp. folwarczo-pańszczyźniana)
trójpolówka
inizia ad imparare
płodozmian = obsiewanie tylko jednej z 3 części pola przez różne plony
folwarki + geneza
inizia ad imparare
wielkie gospodarstwa szlacheckie, geneza; nadawanie ziemi i przywilejów szlacheckich
pańszczyna
inizia ad imparare
obowiązkowa praca chłopa na rzecz pana
sołtys
inizia ad imparare
osoba zakładająca miasta na prawie niemeickim
rodzaje folwarów (ze względu na rodzaj/sposób produkcji)
inizia ad imparare
1) ekspansywne 2) autonomiczne 1) sprzężalne 2) niesprzężalne
Dlaczego w czasie reformacji Polskę nazywano krajem bez stosów?
inizia ad imparare
ponieważ reformacja przeszła bezkrwawie
wojna z moskwą za panowania ostatnich jagieonów (co utraciliśmy, bitwa, władca)
inizia ad imparare
Aleksander Jagielończyk, Iwan III i IV Groźny - ekspansja terytorialna, bitwa pod Orszą, utrata Smoleńska
Śluby Wiedeńskie
inizia ad imparare
Śluby Wiedeńskie- układ w wiedniu pomiędzy Władysławem Jagielończykiem i Maksymilianem Habsburgiem, w razie wygaśnięcia dynastii Jagielonów, czechy i węgry przypadną Habsburgą, dzieci Jagie. ślub z wnukami Habs
wojna północna
inizia ad imparare
1563-1570 Dania, Polska, Moskwa, Szwecja, wojna o inflenty (estonia-zakon kawalerów milczących) Gotard Kettler luteranizm i hołd w wilnie, ziemie podzielone
Komicja Morska
inizia ad imparare
miała doglądać spraw morskich i utworzyć flotę kaperską, kontrolującą handel na morzu, bunt gdańska, konstytucja karnkowskiego-zasady podległości gdańska
kto z kim ślub po ślubach wiedeńskich
inizia ad imparare
(Fryderyk Habs+Anna Jag, Ludwik Jagie.+Maria Habsburżanka)
podział chłopów
inizia ad imparare
1) kmieć/włościanin 2) zagrodnicy 3) parobki/rataje

Devi essere accedere per pubblicare un commento.