Przeszczepy

 0    80 schede    nkaes
Scarica mp3 Stampa Gioca Testa il tuo livello
 
Domanda język polski Risposta język polski
Przeszczep autologiczny
inizia ad imparare
dawcą i biorcą jest ten sam osobnik; przyjmują się na stałe; np. operacje plastyczne
Przeszczep izogeniczny/syngeniczny
inizia ad imparare
dawca i biorca są identyczni genetycznie (bliźnięta jednojajowe)
Przeszczep allogeniczny/homologiczny
inizia ad imparare
dawca i biorca należą do tego samego gatunku, ale są odmienni genetycznie
Przeszczep ksenogeniczny/heterologiczny
inizia ad imparare
dawca i biorca należą do dwóch różnych gatunków
ortotropowy, heterotropowy
inizia ad imparare
czy przeszczep został założony w miejscu anatomicznie równoważnym dla tego rodzaju tkanki, np. przeszczep jajnika pod torebkę nerki jest heterotropowy
Słabe antygeny transplantacyjne (SAT)
inizia ad imparare
produkt białkowy praktycznie każdego genu polimorficznego w połączeniu z MHC może indukować odpowiedź transplantacyjną, np. Ag kodowane przez chromosom Y, rozpoznawane jako obce u osobników żeńskich
Biały przeszczep
inizia ad imparare
przeszczep, który nie przyjął się i nie uległ waskularyzacji
Reakcja na drugi przeszczep
inizia ad imparare
po dokonaniu następnej transplantacji od tego samego, odmiennego antygenowo dawcy, przeszczep może zostać szybko zniszczony; nacieki w ciągu klikunastu godzin, brak waskularyzacji, 3/4 dzień: zakrzepy w naczyniach przeszczepu; reakcja ma charakter odpowiedzi wtórnej
Jaka odpowiedź jest odpowiedzialna za odrzucenie przeszczepu?
inizia ad imparare
zarówno komórkowa, jak i humoralna, ale główną rolę odgrywają limf T
Jak biorcy mogą być prezentowane alloantygeny?
inizia ad imparare
przez APC własne i APC przeszczepu
Leukocyty pasażerskie
inizia ad imparare
zwykle w przeszczepie są obecne Mf i KD dawcy, mogące pełnić funkcję APC
Rozpoznanie przeszczepu bezp. i pośrednie
inizia ad imparare
bezpośrednie: APC dawcy z jego Ag wędrują do węzłów chłonnych i aktywują limf T; pośrednie: APC biorcy wnikają do przeszczepu i pobierają Ag przeszczepu i pokazują własnym limf T
Nadostre odrzucenie przeszczepu
inizia ad imparare
tuż po operacji; jest spowodowane niezgodnością HLA lub ABO; aktywowany jest dopełniacz, powstają zakrzepy wewnątrznaczyniowe, uszkodzony zostaje śródbłonek
Nadostre odrzucanie przeszczepu ksenogenicznego
inizia ad imparare
człowiek posiada naturalne przeciwciała przeciwko obcogatunkowym Ag polisacharydowym, np. świni, ponadto białka świni hamujące dopełniacz nie działają na ludzki dopełniacz, więc kaskada w przeszczepie nie jest hamowana
Ostre odrzucanie przeszczepu
inizia ad imparare
występuje często (ponad 75% chorych), zwykle w ciągu pierwszych 3 mies; może pojawic się przy pierwszym przeszczepie u nieuczulonego biorcy; początkowo funkca przeszczepu jest prawidłowa, ale po transplantacji ulega zaburzeniu (u pacjentów przyjmujących leki immunosupresyjne może rozwinąć się później); powstają nacieki leukocytów (głównie Tc!), które uszkadzają śródbłonek, tworzą się zakrzepy w naczyniach przeszczepu; mechanizmem jest nadwrażliwość typu późnego
Przewlekłe odrzucanie przeszczepu
inizia ad imparare
trwa latami; etiologia wieloczynnikowa, ale najważniejsza jest nadwrażliwość typu późnego; znaczenie ma też czas zimnego niedokrwienia; proliferacja mięśniówki gładkiej końcowych tętniczek prowadzi do ich zamknięcia: rozwija się ognisko niedokrwienne; nacieki komórkowe są niewielkie
Które MHC nie biorą udziału w odrzucaniu przeszczepu?
inizia ad imparare
III, HLA-DM
Na jakim chromosomie kodowany jest kompleks HLA?
inizia ad imparare
6
Nierównowaga sprzężenia
inizia ad imparare
zjawisko występowania pewnych form HLA w danej populacji w wyższym stężeniu niż losowo; wynika z doboru naturalnego
Haplotyp
inizia ad imparare
kombinacja alleli różynch genów umiejscowionych w jednym crhomosomie i dzidziczonych en bloc
Ile różnych MHC ma człowiek?
inizia ad imparare
MHC I: po 3 A, B i C; MHCII: po 20 DP, DQ i DR + kombinacje łańcuchów
Czy obecność u biorcy innych Ag niż u dawcy ma wpływ na odrzucenie przeszczepu?
inizia ad imparare
nie
Przeszczep rogówki: czym się wyróżnia?
inizia ad imparare
nie wymaga typowania dawcy, ani pooperacyjnej immunosupresji
Które HLA biorą udział w odrzucaniu przeszczepu?
inizia ad imparare
A, B, C (czyli wszystkie I), DR (II); najważniejsze są DR i B
Jaka jest szansa, że rodzeństwo jest identyczne pod względem HLA-I?
inizia ad imparare
25%
Co sprawia, że pacjent jest podatniejszy na odrzucenie przeszczepu?
inizia ad imparare
wysoka wrażliwość, wynikająca z wielokrotnych przetoczeń krwi, ciąż, wcześniejszych przeszczepów
Jaka reakcja jest charakterystyczna dla przewlekłego odrzucania przeszczepu?
inizia ad imparare
ADCC (cytotoksyczność zależna od przeciwciał)
Jakie limf koordynują komórkowe odrzucanie przeszczepu?
inizia ad imparare
Th1; aktywują one komórki żerne, limf B i działają bezp. toksycznie przez Fas
Gdzie nie występują MHC I?
inizia ad imparare
układ nerwowy, rogówka, kom. wydzielnicze trzustki, mm. gładkie i szkieletowe
Jakie cytokiny bezp. uszkadzają kom. przeszczepu?
inizia ad imparare
IL-1, TNF, limfotoksyna
Metody typowania biorcy
inizia ad imparare
test krzyżowy (wykrycie przeciwciał we krwi biorcy dla limf dawcy); test cytotoksyczny (mieszanina surowic skierowanych przeciw poszczególnym HLA; pozwala ustalić wzór HLA dawcy i biorcy); alloantygeny HLA-D wykrywa się w mieszanej hodowli limfocytów (MLC: limfocyty dawcy hodowane z limf biorcy: im bardziej się różnią, tym większa proliferacja)
Kiedy oznaczanie HLA-D jest szczególnie ważne?
inizia ad imparare
przy przeszczepach szpiku
Przyczyny przewlekłego odrzucania przeszczepu
inizia ad imparare
niedostateczna supresja, niska zgodność HLA, ostre odrzucanie w przeszłości, nadciśnienie, wirus cytomegalii, palenie tytoniu, długie przetrzymywanie narządu przed przeszczepem, hiperlipidemia, za mały narząd względem ciała biorcy
Metody uzyskiwania tolerancji transplantacyjnej
inizia ad imparare
wstrzykiwanie kom. dawki do płodu, chemio- radioterapia, eliminacja KD z tkanki, działanie UV na tkankę dawcy, podanie biorcy surowicy przeciw antygenom przyszłego dawcy, podanie p-ciał antyidiotypowych, przetaczanie krwi od przyszłego dawcy, wprowadzenie tkanki dawcy do grasicy
Jaki narząd najlepiej się przyjmuje?
inizia ad imparare
wątroba
Kiedy stosujemy przeszczep szpiku?
inizia ad imparare
niedobory odporności (zwłaszcza T), niedobór Hb, repopulacja układu immunologicznego po np. napromieniowaniu szpiku w przebiegu białaczki, choroby spichrzeniowe, osteoporoza, białaczki, szpiczak, choroby autoimmunologiczne (niedokrwistość aplastyczna, SM, SLE, RZS)
Kiedy występuje GvH?
inizia ad imparare
1. biorca nie rozpoznaje limf dawcy jako obcych, 2. biorca ma niewydolny lub niedojrzały ukł. immunologiczny (np. przy przeszczepie szpiku), 3. przeszczep kobieta-mężczyzna, 4. kobieta-dawca jest po ciążach, 5. podeszły wiek dawcy i biorcy, 6. zakażenie wirusem opryszczki
Od czego zależy cieżkosć objawów GvH?
inizia ad imparare
różnic genetycznych między dawcą a biorcą, liczby podanych komórek i ich kompetencji immunologicznej, składu mikroflory biorcy (może zaostrzać przebieg)
Jaki objaw jest charakterystyczny dla GvH?
inizia ad imparare
hepatosplenomegalia
Jaki może być przebieg GvH, zaleznie od czasu pojawienia się?
inizia ad imparare
ostry (do 100dni, objawy jak w ostrej + zmiany skórne, nekroza nabłonków, zaburzenia rytmu, nacieki w płucach, gorączka, biegunka, zwiększona wrażliwość na zakażenia), przewlekły (pow. 100 dni; głównie u osób starszych, słabsze objawy)
HLA-B27 jest związany z podatnością na...
inizia ad imparare
zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa, zesp. Reitera
HLA-DR3 jest związany ze zwiększoną podatnością na...
inizia ad imparare
celiakię, zapalenie opryszczkowe, chorobę Addisona, cukrzycę typu I, ch. Gravesa-Basedowa
HLA-DR2 jest związany ze zwiększoną podatnością na...
inizia ad imparare
zesp. Goodpasture'a
HLA-DR4 zwiększa możliwość zachorowania na...
inizia ad imparare
RZS
Zmiejszone ryzyko zachorowania na raka jądra i mięsaka Kaposiego jest związane z obecnością...
inizia ad imparare
HLA-B8, DR3
HLA-B8 zwiększa ryzyko zachorowania na...
inizia ad imparare
przewlekłe zapalenie wątroby, miastenię
Mechanizm GvH
inizia ad imparare
reakcja allogeniczna: nieswoiste namnożenie limf Tc i Th oraz wytworzenie poliklonalnych przeciwciał (w tym autoprzeciwciał) przez komórki dawcy w odpowiedzi na rozpoznanie MHC biorcy
Jakie komórki biorą udział w GvH?
inizia ad imparare
limf T, Mf, NK
Marker komórek macierzystych szpiku
inizia ad imparare
CD34: cz. adhezyjna, sjalomucyna
Zmniejszone ryzyko zachorowania na malarię wiąze się z obecnością
inizia ad imparare
HLA-B53; jest częściej spotykany wśród mieszkańców Afryki
serce
inizia ad imparare
liczy się zgodność grup krwi; po przeszczepie żyje się jeszcze 4–7 lat, ale juŜ po 3–5 latach rozwija się miażdżyca wieńcowa; mogą powstać przeciwciała anty-miozyna
wątroba: immunosupresja i rokowanie w przeszczepie
inizia ad imparare
immunosupresja skojarzona: CsA + FK506; pacjent przezywa w 90%, natomiast odrzucenie nie reaguje na leczenie
HLA II
inizia ad imparare
HLA-DQ, DP i DR
Na jakim kom. są obecne HLA II?
inizia ad imparare
limf B, Mo/Mf, KD, kom. Langerhansa, kom. grasicy
Jakie okoliczności powinien uwzględniać dobór dawcy do biorcy nerki?
inizia ad imparare
zgodność HLA, brak przeciwciał limfocytotoksycznych u biorcy
Co warunkuje przeszczepienie nerki?
inizia ad imparare
ujemny wynik próby krzyzowej
Jaki test jest najważniejszy w przeszczepie nerki, do wykluczenia nadostrego odrzucenia?
inizia ad imparare
corss-match (cytotoksyczny przy użyciu limf dawcy i biorcy)
Przy jakich przeszczepach istotny jest dobór biorcy i dawcy?
inizia ad imparare
nerka, płuco, trzustka, najprawdopodobniej serce; HLA jest niestotne w przypadku wątroby
Kiedy zgodność HLA może być niepożądana?
inizia ad imparare
np. w przypadku DR, co może spowodować nawrót choroby podstawowej (zapalenie wątroby)
Kiedy rogówka może zostać odrzucona?
inizia ad imparare
Gdy dawca przebył infekcję, w wyniku której jest unaczyniona
Jak są przechowywane nerki ze zwłok?
inizia ad imparare
hipotermia, perfuzja za pomocą specjalnego płynu o składzie zbliżonym do płynu komórkowego
Jaka zgodność jest wymagana w przeszczepie wątroby?
inizia ad imparare
ABO
Jaką część przeszczepu szpiku stanowią kom. macierzyste?
inizia ad imparare
mniej niż 1/1000
Skąd mogą być uzyskiwane kom. macierzyste krwiotworzenia?
inizia ad imparare
szpik, krew obwodowa, krew pępowinowa, wątroba płodowa, u myszy śledziona
Jak otrzymujemy kom. macierzyste?
inizia ad imparare
najpierw działamy cytostatykami (mieloablacja), a potem, w fazie regeneracji, cytokinami krwiotwórczymi (mobilizacja)
Jak można podac kom. macierzyste?
inizia ad imparare
wystarczy je podać do krwi, bo krążą i dotrą do szpiku (komórki we krwi obwodowej to tak naprawdę komórki macierzyste szpiku, krew nie ma własnych)
Które komórki macierzyste najszybciej repopulują szpik?
inizia ad imparare
z krwi obwodowej (tam jest ich większe stężenie niż w szpiku; 2-3 tyg), wolniej ze szpiku (3-4 tyg), a najwolniej z krwi pępowinowej (4-6 tyg)
Ilosć podanych komórek macierzystych a zgodność dawcy i biorcy
inizia ad imparare
im bardziej są zgodni, tym mniej kom. macierzystych potrzeba (gdy identyczni, teoretycznie wystarczy jedna)
czynnik Steel
inizia ad imparare
jest ligandem dla rec. c-Kit (CD117), aktywującego wzrost i proliferację kom. hematopoetycznych szpiku; działa synergistycznie z G-CSF
Rec c-Kit
inizia ad imparare
kodowany przez protoonkogen; kinazy receptora c-kit blokuje się w przewlekłej białaczce szpikowej i ostrej limfoblastycznej (Glivec)
dlaczego usuwanie ze szpiku dawcy limf T (w celu zapobiegnięcia GvH) zwiększa ryzyko odrzucenia przeszczepu?
inizia ad imparare
bo limf T "torują" dorgę kom. maicerzystym; poza tym w przeszczepie po białaczce w obecności limf dawcy zachodzi reakcja przeszczep przeciwko białaczce
Jakie jest ograniczenie zastosowania krwi pępowinowej?
inizia ad imparare
jej niewielka objętość: można ją stosować tylko u pacjentów o masie ciała do 30kg
Jakich narządów dot. zazwyczaj GvH?
inizia ad imparare
ostre wyłacznie skóry, wątroby i przewodu pokarmowego; przewlekłe preferencyjnie tych trzech
Jakie kom. odgrywają najważniejszą rolę w GvH?
inizia ad imparare
Tc; ostra od dawcy, przewlekła od biorcy (autoimmunizacja)
Jakie powikłania są charakterystyczne dla przeszczepu szpiku?
inizia ad imparare
GvH, choroba zarostowa żył wątrobowych (VOD), zespół przeciekających włośniczek (śmiertelny)
Bezwzględne przeciwwskazania do przeszczepu serca
inizia ad imparare
niezgodność ABO, nieodwracalne nadciśnienie płucne, ciężkie uszkodzenie miąższu płucnego, niewydolność wątroby i nerek, współistniejące choroby nowotworowe, niedorozwój umysłowy, ciężka choroba psychiczna, uzależnienie lekowe, alkoholizm
Bezwzględne przeciwskazania do przeszczepu wątroby
inizia ad imparare
zakażenie HIV, nowotwór, niewydolnosć krążenia, oddechowa, wielonarządowa, ciężkie zakażenia
Czy w rogówce są obecne APC?
inizia ad imparare
tak, ale tylko w rąbku
Dobór dawcy i biorcy w przeszczepie trzustki
inizia ad imparare
zgodność ABO, ujemny test krzyżowy, jak największa zgodność HLA
Co łatwiej zostaje odrzucone? płuco czy płuco z sercem?
inizia ad imparare
samo płuco

Devi essere accedere per pubblicare un commento.