Ryby💧🐟🐠

Cechy charakterystyczne ryb

żuchwowce, bezwodniowce, zmiennocieplne, pierwotnie wodne, skóra pokryta łuskami (wytwór skóry właściwej), sercr wyłącznie żylne

z czego jest zbudowana skóra ryb

z wielowarstwowego naskóra (są w nim liczne gruczoły śluzowe) i komórki barwnikowe

łuski, co je wytwarza

są wytworem skóry właściwej

główna funkcja łusek

ochrona przed urazami mechanicznymi

rodzaje łusek

łuski plakoidalne, łuski ganoidalne, łuski cykloidalne, łuski ktenoidalne

co robią gruczoły śluzowe ryb

Wytwarzają Śluz zmniejszające tarcie podczas pływania

ubarwienie ciała ryb

W pływają dla niej komórki barwnikowe. Ubarwienie ciała pełni funkcję ochronną i może się zmieniać pod wpływem czynników zewnętrznych (temperatura wody) oraz wewnętrznych (zmiany hormonalne)

Z tego jest zbudowana skóra właściwa ryb

Tkanka Łączna

co cechuje tkankę łączą ryb

jest niezwykle Wytrzymała mechanicznie dzięki dużej zawartości I specyficznemu ułożeniu Włókien kolagenowych

Gdzie znajdują się gruczoły śluzowe ryb i ich komórki barwnikowe?

w naskórku

jak wyglądają łuski plakoidalne

Mają postać ząbka okrytego szkliwem, wyrastającego ze skóry

U jakich ryb wystepują łuski plakoidalne

U ryb chrzęstnoszkieletowych

jak wyglądają łuski ganoidalne

mają postać dużych tarcz w kształcie rombów, które są pokryte substancją nieorganiczną - ganoiną. Są one ułożone w szeregi

ganoina

Twarda substancja nieorganiczna podobna do szkliwa. Pokrywa łuski ganoidalne

U jakich ryb występują łuski ganoidalne

u niektórych ryb kostnoszkieletowych

jak wyglądają łuski cykloidalne

mają postać cienkich, płaskich i zaokrąglonych Płytek o obłych brzegach. Zachodzą na siebie dachówkowato. Należą do łusek elastycznych.

u jakich ryb występują łuski cykloidalne?

u niektorych ryb kostnoszkieletowych

jak wyglądają łuski ktenoidalne

Mają postać cienkich, płaskich i zaokrąglonych Płytek o brzegach zakończonych grzebykiem. Należą do łusek elastycznych. Zachodzą na siebie dachówkowato

U jakich ryb występują łuski ktenoidalne

U niektórych ryb kostnoszkieletowych

Ryby pływające wśród wodnej roślinności – kształt

Ciało silnie bocznie spłaszczona – pozwala na Precyzyjne manewrowanie

Nietypowy kształt niektórych ryb

ułatwia maskowanie się wśród skał lub raf koralowych

Ryby szybko pływające – kształt

Wydłużone ciało – umożliwia rozwijanie dużych prędkości na krótkim odcinku

Ryby żyjące w pobliżu dna – kształt

ciało silnie grzbieto-brzusznie spłaszczone -> poruszają się za pomocą rozłożystych płetw piersiowych

ryby żerujące w mule dennym - kształt

Przypominają Węże – ich narządami ruchu są płetwy: grzbietowa i odbytowa

2 gromady ryb:

chrzęstnoszkieletowe i kostnoszkieletowe

z czego wjest budowany szkielet ryb chrzęstnoszkieletowych

wyłącznie z tkanki chrzęstnej

Jaką rolę pełnią płetwy brzuszne u ryb chrzęstnoszkieletowych

Płetwy brzuszne przekształcone w narząd kopulacyjny

Szczeliny skrzelowe ryb chrzęstnoszkieletowych

Są bez pokryw skrzelowych

Co jest przekształcona pierwsza Szczelina skrzelowe ryb chrzęstnoszkieletowych

tryskawkę

Czy ryby chrzęstnoszkieletowe mają pęcherz pławny

Nie

Sposób zapłodnienia ryb chrzęstnoszkieletowych

zapłodnienie wewnętrzne

Sposób rozmnażania ryb chrzęstnoszkieletowych

jajorodność, jajożyworodność, żyworodność

jajorodność

rozwój zarodkowy w jaju wydalonym z organizmu matki przed zapłodnieniem

jajożyworodność

jaja rozwijają się wewnątrz ciała samicy, a młode wychodzą z osłonek jajowych w chwili składania jaj lub wcześniej, w ciele samicy

żyworodność

komórki jajowe zapładniane są w obrębie dróg rodnych samicy, zarodki są inkubowane w macicy, gdzie się rozwijają, wylęgają z osłon jajowych i na świat przychodzą w pełni ukształtowane

Z czego jest zbudowany szkielet ryb kostnoszkieletowych

głównie z tkanki kostnej

I budowa płetw ryb kostnoszkieletowych

Płetwy wsparte na długich, kostnych promieniach

Szczeliny skrzelowe ryb kostnoszkieletowych

są przykryte od zewnątrz pokrywami skrzelowymi

czy ryby kostnoszkieletowe mają pęcherz pławny

większość ma

Sposób zapłodnienia ryb kostnoszkieletowych

Zapłodnienie zewnętrzne

Sposób rozmnażania ryb kostnoszkieletowych

Jajorodność

układ szkieletowy ryb - z czego się składa

Szkielet Osiowy, szkieletu obręczy barkowej i miednicznej, szkielet płetw parzystych i nieparzystych

szkoelet osiowy - z czego się składa

czaszka, kręgosłup, żebra,

połaczenie czaszki z resztą ciała u ryb

Jest połączona z kręgosłupem w sposób nieruchomy - Ułatwia to pokonywanie oporu wody i zabezpiecza przed urazami ciała

z czego składa się czaszka ryb

mózgoczaszka, trzewioczaszka (w jej obrębie występują kości szczęki u żuchwa)

jak są chronione skrzela i łuki skrzelowe?

Są często chronione od zewnątrz kostnymi pokrywami skrzelowymi

Wokół czego powstaje kręgosłup ryb?

wokół struny grzbietowej

odcinki kręgosłupa ryb

odcinek tułowiowy (odchodzą od niego żebra), odcinek ogonowy (pozbawiony żeber)

co to ości u ryb

drobne, skostniałe Ścięgna. Zwiększają sztywność ciała – ułatwia to pokonywanie oporu wody

gdzie występują ości u ryb

w mieśniach

Gdzie są osadzone płetwy piersiowe ryb

na obręczy barkowej

Gdzie są osadzone płetwy brzuszne ryb

na obręczy miednicowej

Gdzie rozpoczyna się układ pokarmowy ryb

w jamie gębowej

budowa jamy gębowej ryb

Stożkowate zęby – chwytanie i przytrzymywanie pokarmu. Brak gruczołów ślinowych – pokarm dostaje się do Jamy gębowej wraz z wodą i nie wymaga dodatkowego nawilżenia

czy ryby zmieniają zęby

W ciągu życia zęby zużywają się a w ich miejsce powstają nowe

szlak układu pokarmowego ryb

jama gębowa -> odcinek skrzelowy przewodu pokarmowego -> przełyk -> żołądek -> jelito cienkie -> wątroba i trzustka -> jelito grube -> 1) u ryb kostnoszkieletowych: otwór odbytowy; 2) u ryb chrzęstnoszkieletowych: kloaki

Co się otwiera do przełyku u wielu gatunków ryb kostnoszkieletowych

Ujście przewodu pęcherza pławnego

pęcherz pławny ryb

błoniasty narząd wypełniony mieszaniną gazów o składzie zbliżonym do powietrza atmosferycznego

funkcje pęcherza pławnego

1) bo możliwie odbiór i wydawanie dźwięków; 2) umożliwia oddychanie powietrzem atmosferycznym; 3) Narząd hydrostatyczne – zmniejsza ciężar właściwy zwierzęcia, przez co umożliwia mu unoszenie się w wodzie oraz regulację głębokości zanurzeniu

narząd oddechowy ryb

skrzela wewnętrzne

gdzie są zlokalizowane skrzela wewnętrzne

w komorach skrzelowych

budowa skrzeli wewnętrznych ryb

Każdy skrzela składa się z łuku skrzelowego i osadzonych na nim dwóch szeregów listków skrzelowych. Na powierzchniach Listków znajdują się blaszki skrzelowe

jaki narząd Wspomaga oddychanie skrzelowe u ryb

skóra

tryskawka

drożna pierwsza szczelina skrzelowa – znajduje się tuż za okiem po grzbietowej stronie ciała. Przez tryskawkę do gardzieli dostaje się czysta woda, pozbawiona zanieczyszczeń pochodzących z dna

proces wymiany gazowej u ryb

Woda z Pyska Wypływa do Komór skrzelowych, obmywa skrzela i wypływa na zewnątrz szczelinami skrzelowymi

Działanie pokryw skrzelowych u ryb o kostnym szkielecie

podczas otwierania Pyska pokrywy skrzelowe przylegają do ciała ryby i zamykają szczeliny skrzelowe. Dzięki temu potem Wypływa do Pyska, a następnie obmywa skrzela

Działanie truskawki u ryb chrzęstnoszkieletowych

przez otwór truskawki do skrzeli ściągana jest woda pozbawiona zanieczyszczeń z dna

Mechanizm przeciw prądów w wymianie gazowej u ryb

Krew przepływa przez blaszkę skrzelową w odwrotnym kierunku niż odmywającą tą blaszkę woda. W rezultacie ciśnienie parcjalne tlenu we krwi stopniowo rośnie (ake zawsze jest niższe niż ciśnienie parcjalne tlenu w wodzie).

listki skrzelowe wygląd

Wąskie, silnie unaczynione taśmy

Blaszki skrzelowe – wygląd

Płaskie, poprzeczne fałdy

Płuca u ryb dwudysznych

uchyłki to jelita i są z nimi połączone przewodem powietrznym Silnie ograniczają oddychanie skrzelowe

Rodzaj układu krwionośnego ryb

zamknięty, jednoobiegowy

Serce ryb

Żylne. Zbudowane z kilku pęcherzyków połączonych szeregowo

Z czego składa się serce ryb

zatoka żylna, przedsionek, Komora, stożek tętniczy - u ryb chrzęstnoszkieletowych

zastawki w sercu ryb

Są między poszczególnymi częściami serca. Niemożliwe ją cofanie się krwi – płynie ona w jednym kierunku

serce ryb jest wyłącznie żylne co oznacza

płynie przez nie krew odtlenowana

Jak płynie krew ryb

tkanki ciała -> zatoka żylna -> przedsionek -> komora -> stożek tętniczy -> system tętnic -> skrzela (ulega utlenowaniu) -> cały organizm

Narządy wydalnicze dorosłych ryb

parzyste Nerki typu pranercza

Podstawowa jednostka strukturalna – funkcjonalna Nerek ryb

Nefron

Typ Nerek zarodków ryb

przednercza

budowa przenerecz zarodków ryb

ich Nefron y składają się z kanalików oraz orzęsionych lejków wychwytujących Zbędne substancje z płynu celomatycznych

budowa pranerczy ryb

Ich Nefrony są zbudowane z kanalików, orzęsionych lejków oraz Ciałek nefronu

Z czego składa się ciałko nefronu

Kłębuszek nerkowy, torebka nefronu

co robią lejki W układzie wydalniczy m ryb

Wychwytują zbędne produkty przemiany materii z płynu wypełniającego wtórną Jamę ciała

Co robią ciałka nerkowe wy układzie wydalniczy m ryb

filtrują krew czyli metabolity przenikają z osocza krwi do wnętrza Torebek nefronu. rezultacie do kanalików nerkowych trafia Mocz pierwotny (może ulec zagęszczeniu do moczu ostatecznego)

Co się dzieje z moczem ostatecznym u ryb

Trafia do moczowodów a potem do pęcherza moczowego

Jak ryby chrzęstnoszkieletowe wydalają Mocz

przez kloakę

jak ryby kostnoszkieletowe wydalają Mocz

Przez niezależne otwór wydalniczy

co ryby mogą wydalać przez skrzela

Zbędne produkty przemiany materii

Końcowy produkt przemiany azotowych u ryb chrzęstnoszkieletowych

mocznik

Końcowy produkt przemiany azotowych u ryb kostnoszkieletowych

amoniak

Przez jaki narząd zachodzi napływ lub odpływ wody u ryb

cienki Nabłonek skrzeli

W jaki sposób ryby chrzęstnoszkieletowe prowadzą Osmoregulacji

utrzymują w organizmie wysokie stężenie substancji Osmo tycznie czynnych, np mocznik. Pie wodę morską o dużym stężeniu soli. Pobierają sól przez skrzela

ryby słonowodne – główny problem Osmoregulacyjny

Osmotyczna utrata wody

Osmoregulacja u ryb kostnoszkieletowych słonowodnych – utrata wody

picie wody z dużą ilością soli. Usuwanie nadmiaru soli przez skrzela. Wydalanie małej ilości moczu

Osmoregulacja ryb kostnoszkieletowych słodkowodnych – napływ wody

Pobieranie soli wraz z pokarmem. Pobieranie soli przez skrzela. Usuwanie nadmiaru wody z moczem

Główny problem Osmoregulacyjny ryb słodkowodnych

Osmotyczny napływ wody

Układ nerwowy ryb – budowa

Mózgowie, rdzeń kręgowy

Mózgowie ryb – budowa

kresomózgowie -> międzymózgowie -> śródmózgowie -> móżdżek -> rdzeń przedłużony

Narządy zmysłów ryb – co do nich należy

Linia Boczna, oko, ucho wewnętrzne, dołki węchowe, narząd elektryczny

Najważniejszy narządy zmysłów ryb

Linia Boczna

Budowa linii bocznej ryb

Receptory znajdujące się tuż pod powierzchnią skóry

Funkcja linii bocznej ryb

Sprawia, że ryby odczuwają ruchy wody

Komórki receptorowe w siatkówce oka ryb

Pręciki (rozróżnianie kształtów, rejestrowanie ruchu). Czopki (precyzyjne widzenie obiektów, Barw)

Proces akomodacji oka ryb

przemieszczanie się prawie kulistej Soczewki względ siatkówki

Ucho wewnętrzne ryb – opis

narząd słuchu i równowagi. Znajduje się w nim Błędnik błoniasty i receptory odbierające informacje o położeniu ciała

Pęcherz pławny ryb a proces słyszenia

U niektórych gatunków wy procesie słyszenia uczestniczy również dwu komorowy pęcherz pławny. Drgania pęcherza powstające w wyniku percepcji bodźców Słuchowych płynących ze środowiska są przenoszone aparatem Webera do ucha wewnętrznego

Rola węchu u ryb

Pełni rolę wodnej dywanie pokarmu, partnera do rozrodu

Narządy elektryczne u ryb - funkcja

służy do Wytwarzanie pola elektrycznego wokół ciała i wykrywanie jego zmian wywołanych obecnością innych organizmów lub obiektów.

Płciowość ryb

Większość jest rozdzielnopłciowe, nieliczne są obojnakami

Czy u ryb występuje deformizm płciowy

Tak ryby rozdzielnopłciowe wykazują zróżnicowanie barwy, kształtu i wielkości ciała samicy samców

Rozród ryb – nazwa

Tarło

ikra

Jaja otoczone galaretowatą Osłonka

Skóra ryb pokryta łuskami i śluzem – funkcja

Zmniejsza opór wody podczas pływania

Płetwa grzbietowa ryb – funkcje

Zapewnia utrzymanie równowagi

Ciemne grzbiet ryb – funkcje

są mniej Widoczne z góry, na tle dna

Ruchy pokryw skrzelowych ryb – funkcja

Przepływ wody przez skrzela i dostarczenie do nich tlenu

Płetwy piersiowe ryb – funkcja

Umożliwia ją zmiany kierunku ruchu

Jasna barwa brzuchu ryby – funkcja

Mniej Widoczne z dołu, na tle powierzchni wody

Płetwa odbytowa ryb – funkcja

Utrzymanie równowagi

Płetwa ogonowa ryb – funkcja

Wykonywanie ruchu postępowego

Pęcherz pławny otwarty – uzupełnienie gazu

Jest połączone z jelitem – uzupełnienie gazu przez połykanie powietrza znad powierzchni wody

Pęcherz pławny zamknięty – uzupełnienie gazu

brak połączenia z jelitem – regulacja gazu za pomocą specjalnego gruczołu

Znaczenie ryb przyrodzie i dla człowieka

Składnik sieci troficznych, Bioindykatory, Żywiciele groźnych pasożytów, źródło cennych substancji

Jak ryby regulują głebokość zanurzenia

Zmienia ją objętości, ilość, skład gazu w pęcherzu pławnym

Konsekwencje braku pęcherza pławnego u ryb chrzęstnoszkieletowych

1) muszą być w ciągłym ruchu (aby nie opaść na dno) 2) mają np. Wątroba wypełnione tłuszczem – zmniejsza ciężar właściwy ryb

Gazy znajdujące się w pęcherzu pławnym ryb

O2, N2, CO2

Proces zachodzący w skrzelach ryb

wymiana gazowa

Funkcje zabarwienia skóry ryb

Ostrzegawcza, kamuflująca, odstraszająca

jak ryby regulują głębokość zanużenja

zmiana objętości/ilości/składu gazu w pęcherzy pławnym

konsekwencje braku pęcherza pławnego u ryb chrzęstnoszkieletowych

muszą być w ciągłym ruchu (aby nie opaść na dno); mają np wąttobe wypełnioną tłuszczem - zmniejsza ciężar ryby

skład gazu w pęcherzu pławnym

O2, N2, CO2

proces zachodzący w skrzelach ryb

wymiana gazowa

funkcje zabarwienia skóry ryb

ostrzegawcza, kamyflująca, odstraszająca

co zwiększa powierzchnię wymiany gaziwej u ryb

duża ilość naczyć włosowatych w skórze

w jakiej temperaturze gazy się lepiej rozpuszczają

w jiskiej temperaturze

przez co łatwiej ukega dyfuzja u ryb

cienką skórę bez łusek

czego wytworem są łuski

skóra właściwa

co trabsportuje utlenowaną w skrzelach krew do tkabek ciała

tętnicae

dlaczego amoniak nie uzyskuje wysokich stężeń u ryb słodkowodnych

bo jest usuwany z organizmy wraz z wodą, która osmotycznie ciągke napływa do organizmu

czemu ryby słodkowodne muszą uzupełniać elektrolity

są tracone z dużą ilością moczu (dużo wody napływa do organizmu orzez osmozę

co się dzieje z przemianą materi przy soadku tenperatury

zmniejsza się -> mniejsze zapltrzebkwanie na pokarm