Skale

GUEDELA

. znana również jako skala głębokości znieczulenia eterowego, to historyczna skala oceny poziomu znieczulenia ogólnego, która wykorzystywała eter jako środek znieczulający

VAS

. oceny natężenia bólu. Pacjent zaznacza na linii o długości 10 cm punkt odpowiadający intensywności odczuwanego bólu – od **0 (brak bólu)** do **10 (najsilniejszy ból, jaki można sobie wyobrazić)**

ASA

. Ryzyko okołooperacyjne

GLASGOW

. ocenia poziom świadomości pacjenta po urazie mózgu, przyznając punkty za otwieranie oczu, kontakt słowny i reakcję ruchową. Łączna suma punktów wynosi od **3 do 15**, gdzie **3 oznacza głęboką śpiączkę**, a **15 pełną świadomość

MALLAMATIEGO

. czterostopniowa skala określająca stopień trudności intubacji tchawicy uwarunkowanej budową anatomiczną jamy ustnej. Wysoki (4) stopień w skali Mallampatiego oznacza, że intubacja potencjalnie może być utrudniona.

skala ALDRETE’A

. skala używane do oceny stanu pacjenta po znieczuleniu ogólnym – szczególnie w sali wybudzeń. Ocenia aktywność, oddychanie, krwioobieg, przytomność, nasycenie tlenem.

Próba Allena

. to proste badanie diagnostyczne stosowane w celu oceny drożności tętnic dłoni – głównie tętnicy promieniowej i łokciowej – oraz sprawdzenia, czy dłoń ma odpowiednie krążenie oboczne.

mamerw esmarcha

. manewr wykonywany w celu udrożnienia górnych dróg oddechowych. wysunięcie żuchwy do przodu w ten sposób, by zęby dolne (o ile pacjent je posiada) znalazły się przed zębami górnymi bez odgięcia głowy.

objaw Goldflama

. to badanie polegające na lekkim uderzeniu w okolicę lędźwiową pacjenta – tam, gdzie znajdują się nerki. Jeśli uderzenie powoduje ból, objaw uznaje się za dodatni. Może to świadczyć o zapaleniu nerek (np. odmiedniczkowym zapaleniu) lub kamicy nerkowej.

anizokoria

. nierówność źrenic

skala Aldrete’a

służy do oceny stanu pacjenta po zabiegu chirurgicznym, zanim zostanie przeniesiony z sali wybudzeń na oddział zabiegowy. Ocenia pięć kryteriów: poruszanie kończynami, oddech, krążenie, stan przytomności oraz kolor skóry.

anizokoria

nierówność źrenic

progeria

zespół przyspieszonego starzenia sie

afazja ruchowa

inaczej afazja Broca) polega na trudności w formułowaniu mowy, mimo zachowanego rozumienia języka. Odpowiada za nią ośrodek Broca, zlokalizowany w tylnej części lewego płata czołowego

afazja czuciowa

inaczej afazja Wernickego) to zaburzenie językowe polegające na: ✅ utracie zdolności rozumienia mowy, przy zachowanej płynności wypowiedzi, ale zniekształconej treściowo.

atak ischemiczny

Atak ischemiczny (TIA – przemijający atak niedokrwienny) to krótkotrwałe zaburzenie krążenia mózgowego, które powoduje przemijające objawy neurologiczne,

przełom cholinergiczny

To stan wynikający z nadmiaru acetylocholiny w organizmie, najczęściej w przebiegu przedawkowania leków cholinergicznych (np. w leczeniu miastenii). Objawia sie: zwężeniem źrenic, zaburzeniami oddechowymi, biegunką

przełom miastemiczny

wynika z niedoboru acetylocholiny i wymaga zwiększenia dawki leku – w przeciwieństwie do cholinergicznego, który wymaga jej zmniejszenia. Objaw to nasilone osłabienie mięśni prowadzące do niewydolności oddechiwej, trudniśvi w mówieniu, zaburzeń połykania

przełom cholinergiczny a miasteniczny- rozróżnienie

• Miasteniczny = za mało acetylocholiny → osłabienie, bez objawów układu przywspółczulnego. • Cholinergiczny = za dużo acetylocholiny → osłabienie + poty, ślinotok, biegunka, mioza. (zwezenie źrenic)

objawy przywspółczulne

SLUDGE: • S – Salivation (ślinotok) • L – Lacrimation (łzawienie) • U – Urination (częste oddawanie moczu) • D – Defecation (biegunka) • G – Gastrointestinal upset (nudności, skurcze) • E – Emesis (wymioty)

miastenia

to przewlekła choroba autoimmunologiczna, w której układ odpornościowy atakuje połączenia nerwowo-mięśniowe. Powoduje to osłabienie mięśni, zwłaszcza tych odpowiedzialnych za ruchy oczu, powiek, żucia, połykania i oddychania.

jak wygląda próba allena

Pacjent zaciska pięść, a lekarz jednocześnie uciska tętnicę promieniową i łokciową, zatrzymując przepływ krwi. Następnie pacjent otwiera dłoń, która staje się blada. Lekarz puszcza ucisk jednej z tętnic – jeśli dłoń szybko różowieje jest dobrze.

skala bishopa

skala służąca do oceny dijrzałości szyjki macicy

cover test co wykrywa

zeza

progeria

zespół przyspieszonego starzenia dię

objawy oponiwe

sztywność karku, objaw Kerniga czy objaw Brudzińskiego, są charakterystyczne dla tego schorzenia i wskazują na podrażnienie opon mózgowo-rdzeniowych.

ASTENIA

to stan charakteryzujący się przewlekłym zmęczeniem, osłabieniem organizmu oraz obniżoną aktywnością fizyczną i psychiczną. Nie jest to wynik konkretnej choroby narządowej, lecz raczej ogólnego wyczerpania organizmu, które może być związane z infekcjami

ortotanozja

z aniechanie działań w kierunku sztucznego podtrzymywania życia, np. podejmowania reanimacji.

zasada podwiójnego skutku

działań zmierzających do złagodzenia uciążliwego dla chorego objawu pomimo istnienia ryzyka skrócenia życia chorego w wyniku takiego postępowania.

kryptoeutanazja

pozbawienie życia człowieka bez jego woli i wiedzy z powołaniem się na dobro jego lub jego bliskich

objaw keringa

. Objaw Keringa to opór lub ból przy prostowaniu nogi zgiętej wcześniej w stawie biodrowym i kolanowym u leżącego pacjenta. Świadczy o podrażnieniu opon mózgowo-rdzeniowych, np. w zapaleniu opon mózgowo-rdzeniowych.

objaw brudzińskiego

Objaw oponowy: Karkowy–zgięcie kończyn dolnych przy przygięciu głowy -Policzkowy– zgięcie kończyn górnych po ucisku policzka. -Łonowy- zgięcie kończyn dolnych po ucisku spojenia łonowego.

objaw babińskiego

. Polega na odruchowym wyprostowaniu palucha z jego zgięciem grzbietowym podczas drażnienia boczno-dolnej powierzchni stopy. Stosowany przy udarach, nie jest ibjawem oponowym

ICP

zwiększone ciśnienie śródczaszkowe: Senność, zaburzenia świadomości, pogorszenie widzenia, nudności i wymioty z towarzyszącym bólem głowy zwłaszcza nad ranem i sztywnością karku, zaburzenia równowagi

klasyfikacja ASIA

kladyfikacja uszkodzebia rdzenia kręgowegi. A- całkowite yszkodzenie, B - ...

karta ACT

to zbiór **14 zasad** dotyczących opieki nad dziećmi ze schorzeniami zagrażającymi życiu i ich rodzinami.

hanna chrzanowska

domowa opieka pielęgniarska

Cicely Saunders

jest uznawana za inicjatorkę współczesnej koncepcji opieki paliatywnej i hospicyjnej. Była brytyjską lekarz, pielęgniarką i społeczniczką, która w latach 60. XX wieku założyła pierwsze nowoczesne hospicjum – St. Christopher's Hospice w Londynie.

Lydia Hall

była amerykańską pielęgniarką, która opracowała teorię "Care, Cure, Core", podkreślającą holistyczne podejście do pacjenta, w którym pielęgniarki odgrywają kluczową rolę w procesie leczenia i wsparcia.

buscolidyna(hioscyna)

leki stisiwane w objawów związanych z nadmiernym wydzielaniem w drogach oddechowych.

ortotanazja

zaniechanie działań w kierunku sztucznego podtrzymywania życia**, np. podejmowania reanimacji. Jest to podejście, które pozwala na **naturalne odejście pacjenta** bez ingerencji w proces umierania

kryptoeutanazja

pozbawienie życia człowieka bez jego woli i wiedzy z powołaniem się na dobro jego lub jego bliskich,

zespół nerczycowy

espół objawów chorobowych wywołany nadmierną nieskompensowaną utratą białka z moczem. Stan ten nazywa się białkomoczem, a w przypadku zespołu nerczycowego przekracza on 3,5 g/dobę lub 50 mg/kg masy ciała/dobę.

acetylocholina

to neuroprzekaźnik odpowiedzialny za przekazywanie sygnałów w mózgu oraz między nerwami a mięśniami, kluczowy dla pamięci, koncentracji i ruchu. Jej zaburzenia mogą prowadzić m.in. do choroby Alzheimera, miastenia