Stanisław Wyspiański

koncepcja Schillera o Wyspiańskim

twórca scenografii, nazywa jego teatr teatrem monumentalnym

do czego robił scenografie Wyspiański

do dramatów własnych - szkice, rysunki - idea myślenia o teatrze i dramacie

inscenizacja dramatów Wyspiańskiego za jego życia

miał na nie wpływ za pomocą didaskaliów, bo stworzył "system" komentarzy werbalnych, wyobraźnia teatralna

z czego korzysta Wyspiański

z naturalizmu, symbolizmu, fantastyczności

cechy Wyzwolenia

nowoczesny system myślenia o teatralności - retatralizacja teatru, przestrzenią akcji jest teatr

plakaty Wyspiańskiego

szkoła polskiego plakatu II poł. XX w.

co jeszcze projektował Wyspiański

okładki książek

cecha Wyspiańskiego

szalona bezkompromisowość

kim chce być Wyspiański

dyrektorem teatru

wykształcenie Wyspiańskiego

ksztalcił się na malarz; był pod wpływem koncepcji wagnerowskiej

umiejętność Wyspiańskiego

rejestrowanie, obserwowanie, poznawanie sztuki, samorozwój; znakomity portrecista i autoportrecista

inscenizacje Wyspiańskiego

Dziady i Bolesław Śmiały

Bolesław Śmiały Wyspiańskiego

stylizacja historyczna, stworzył wizerunki "lalek bolesławowskich"; myśli o kostiumie, postaci, przestrzeni

przestrzeń Wyspiańskiego

podporządkowana idei; synkretyzm, zbieganie się środków i idei; przestrzeń w formie zmysłowej

aktor i postać u Wyspiańskiego

aktorzy zrastają się z postacią

jak często robi Wyspiański

stylizacje, tragedie antykizujące; koncepcje misteryjne; zestawienie planu realnego i fantastycznego

Iliada i Wyspiański

bardzo nowoczesne rysunki (na każdej kartce ilustracja)

Dziady wg Wyspiańskiego

zapisał w egzemplarzu; źle przyjęte (zarzucano zwyczajność); chciał inscenizować fragmenty

scena kaplicy w cz II Dzidów Wyspiańskiego

połączył 2 kościoły: św Krzyża i św Idziego oraz coś z katedry mariackiej

założenie Dziadów Wyspiańskiego

zjednoczona wspólnota żywych i umarłych (wyglądają podobnie)

cz. IV Dziadów Wyspiańskiego

bardzo skrócona (bo wg niego monolog niedramatyczny) - chatka Pustelnika jako chata bronowicka, scenografia z Wesela

cz III Dziadów Wyspiańskiego

więzienie - postać Chrystusa i Sędziego z ołtarza Hemlinga w Gdańsku; w czasie snu senatora na drugim planie świat fantastyczny

istota czytania dramatu wg Wyspiańskiego

tu i teraz (jeden artysta odpowiedzialny za dramaturgię, wizję i przestrzeń)

Wyzwolenie

propozycja zrewidowania przestrzeni teatralnej (odsłania teatr); przedstawia proces inscenizacji podczas jej przdstawiania

premiera Wyzwolenia

28.02.1903 - dekoracje Jan Spitziar; nie zachowały się zapisy reż;

o co chodzi w Wyzwoleniu

o niegotową inscenizację, teatr nie powtarza znanych wzorów; Konrad z elementów własnej percepcji tworzy widowisko; gotowe wzorce odrzucane jako "alegoryczne"

scenografia Wyzwolenia

bez całkowitej rezygnacji z klasycznej scenografii (miejsca znane widzom, bliskie im)

drugi akt Wyzwolenia

z Maskami; na nieczytelnym tle, jakby odwrócone płótno (gest deiluzyjny)

projekt kurtyny Wyspiańskiego

trudna do reprodukcji; ma docierać do wyobraźni ludowej (rusałka, diabły); ceniona naiwność widzenia; mitologia - postać z trupią czaszką odsłania i zasłania kurtynę; labirynt percepcyjny

kurtyna Mehoffera

powtarzanie draperii; namalowana budka suflera; realistyczny obraz sceny i otwarcie jej na planty

Bolesław Śmiały Wyspiański

dylogia dramatyczna (Bolesła i Skałka razem); przestrzeń konkretna - Wawel i Skałka

scenografia do Bolesława Wyspiańskiego

w otwarciu z tyłu prospekt z widokiem m.in. na Skałki; scenografia częściowo malowana częściowo budowana

co wg Wyspiańskiego najdłużej przechowuje wzorce?

sztuka ludowa

cechy scenografii Bolesława Śmiałego

widzenie tunelowe; różne odcienie i kolorystyka (przede wszystkim brąz i zieleń, ale dywan czerwony)

kostiumy Bolesława Śmiałego

W stworzył kostiumy, ale to w sumie bardziej rysunki niż projekty (lalki bolesławowe); dwie grupy: dwór Bolesława i dwór żony Bolesława (inspiracja sztuką huculską)

persyflaż

stylizacja naprawdę a nie rodzaj gry ze stylizacją

co rozpoczyna się wraz z Bolesławem Wyspiańskiego?

myślenie, że to co niesceniczne może być sceniczne

Studium o Hamlecie

da się go zainscenizować; gdy myśli o inscenizacji to też o przestrzeni, która jest mu bliska; ważna wyobraźnia dramaturga; zapisuje obserwacje teatralne, wprowadza za kulisy