własność

własność - władztwo

prawne władztwo nad rzeczą

własność kwirytarna

własność przysługująca tylko obywatelom chroniona przez prawo cywilne

własność bonitarna (pretorska)

chroniona przez prawo pretorskie. posiadanie w słusznej wierze, oparte na słusznym tytule, niewadliwe, nieformalnie wydane

współwłasność

kiedy prawo przypada kilku osobom. przysługuje skarga działowa

nabycie własności pochodne i pierwotne

pochodne gdy pochodzi od poprzedniego właściciela/ pierwotne - gdy nie ma właściciela

Rodzaje nabycia pierwotnego

1. zawłaszczenie (occupatio) 2. znalezienie skarbu 3. przyłaczenie (accessio) 4. przerobienie, 5. nabycie owoców, 6 zasiedzenie

Zawłaszczenie (occupatio)

to nabycie własnosci przez zawładnięcie rzeczą nie mającą właściciela

znalezienie skarbu

skarb- rzecz która tak długo pozostawała w ukryciu że zatarła się wiedza o jej właścicielu. Jeśli znalazł u siebie przypadała mu całość jak u kogoś na gruncie to połowa

przyłączenie

rzecz przyłączona stawała się własnością właścielela rzeczy głównej. różne warianty ruchoma do nieruchomości itd

przerobienie

wytworzenie nowej rzeczy z cudzego surowca. własność właścicielowi surowca o ile można było go przywrócić a jak nie to własność przetwórcy

nabycie własności owoców

owoce były własnością macierzystego posiadacza do chwili zebrania. po zbiorze należały do dzierżawcy

Zasiedzenie (usucapio)

jest nabyciem prawa własności wskutek ciągłego posiadania przez czas w warunkach wymaganych przez prawo

Warunki do uznania zasiedzenia

1. posiadanie 2. rzecz nadająca się do zasiedzenia, 3 posiadanie oparte na słusznym tytule 4. dobra wiara 5. czas

Rodzaje nabycia pochodnego:

1. mancypacja (czynność pr uchwycenia ręką) 2. in iure cessio (odstąpienie przed pretorem) 3. traditio - wręczenie rzeczy (ze zgodną wolą przeniesienia własności)

Sposoby utraty własności:

1. porzucenie rzeczy w wyraźnym zamiarze wyzbycia sie własności. 2. zniszczenie rzeczy 3. wyłączenie jej z obrotu, 4. przeniesienie własności

Ochrona własności

wiele skarg in personam (np: skarga z tytułu kradzieży, uszkodzenia) i 3 skarg in rem

skarga wydobywcza (windykacyjna) rei vindycatio

- wł. kwirytarny - o zwrot rzeczy. jeśli powód wygrał to pozwany w dobrej wierze miał oddać owoce od momentu sporu a w złej wierze od momentu wejścia w posiadanie

skarga negatoryjna actio negatoria

wł kwirytarny - o naruszenie rzeczy. o zaprzestanie i złożenie przyrzeczenia że nie będzie tego naruszenia dokonywał w przyszłości ż

skarga publicjańska (pretorska)

- wł bonitarny lub posiadacz w dobrej wierze analogiczna do windykacyjnej