Grudzień

Umowa zbiorowa wygasła.

Der Tarifvertrag ist ausgelaufen.

związek zawodowy maszynistów

der Lokführergewerkschaft

premia kompensacyjna za inflację

Inflationsausgleichsprämie

obniżyć czas pracy

Arbeitszeit absenken

wyrównanie płac

Lohnausgleich

strajk ostrzegawczy

Warnstreik

zamykanie tras podczas strajku

Strecken stilllegen/dichtmachen

dyspozytor ruchu kolejowego

Fahrdienstleiter für den Eisenbahnverkehr

obijać się

rumhängen

zostać zwolnionym

entlassen werden, gekündigt werden

przyzwolić, przepchnąć

durchwinken

przegląd ocen

Fächernotenübersicht

pozwolenie na pobyt

Aufenthaltsgenehmigung

wytyczne

Vorgabe

prawo nostryfikacji

Anerkennungsrecht

Procedura uznania

Annerkenungsverfahren

Prawo do pozostania

Bleiberecht

pobyt tolerowany

Duldung

deportacja

Abschiebung

Zadaniem gospodarki jest dostarczanie ludziom dóbr i usług w celu zabezpieczenia ich materialnej egzystencji.

Die Aufgabe der Wirtschaft ist es, den Menschen Güter und Dienstleistungen zur Verfügung zu stellen, um ihre materielle Existenz zu sichern.

O ile głównym zadaniem pierwotnego sektora gospodarki jest dostarczanie surowców, energii i żywności, o tyle sektor wtórny zajmuje się produkcją dóbr materialnych.

Während die Hauptaufgabe des primären Sektors der Wirtschaft die Bereitstellung von Rohstoffen, Energie und Nahrungsmitteln ist, befasst sich der sekundäre Sektor mit der Produktion von Sachgütern.

Większość rolników utrzymuje się z uprawy roli i hodowli bydła.

Die meisten Landwirte leben vom Ackerbau und von der Viehzucht.

Niektóre surowce rolne muszą zostać przetworzone i uszlachetnione, zanim dotrą do konsumenta.

Einige landwirtschaftliche Rohstoffe müssen verarbeitet und veredelt werden, bevor sie den Verbraucher erreichen.

Handel hurtowy jest pośrednikiem pomiędzy przemysłem a handlem detalicznym, natomiast handel detaliczny oferuje swoje towary bezpośrednio klientom.

Der Großhandel ist der Vermittler zwischen Industrie und Einzelhandel, während der Einzelhandel seine Waren direkt den Kunden anbietet.

Sektor usług obejmuje wiele ważnych obszarów naszego życia, takich jak transport towarów i usług, bankowość, ubezpieczenia itp.

Der Dienstleistungssektor deckt viele wichtige Bereiche unseres Lebens ab, wie z.B. den Transport von Waren und Dienstleistungen, Banken, Versicherungen usw.

Każdy, kto pracuje w przedsiębiorstwie przemysłowym, rzemieślniczym lub usługowym, otrzymuje wynagrodzenie za swoją działalność zawodową.

Jeder, der in einem Industrie-, Handwerks- oder Dienstleistungsbetrieb beschäftigt ist, erhält eine Vergütung für seine berufliche Tätigkeit.

Jestem pewien, że sobie z tym poradzimy.

Das bekommen wir bestimmt hin.

ekstradycja

Auslieferung

Byłem do tyłu.

Ich war rückständig.

okres przedawnienia

die Verjährung

prokurator

der Staatsanwalt (die Staatsanwälte)

ława przysięgłych

die Geschworenenbank (die Geschworenenbänke)

warunki pracy i płacy są ustalane na podstawie negocjacji taryfowych pomiędzy pracodawcami i związkami zawodowymi.

Arbeits- und Lohnbedingungen werden auf der Grundlage von Tarifverhandlungen zwischen Arbeitgebern und Gewerkschaften festgelegt.

zazwyczaj związki zawodowe żądają więcej niż są w stanie przeforsować, natomiast pracodawcy oferują mniej niż w końcu muszą przyznać.

Gewerkschaften fordern meist mehr, als sie sich durchsetzen können, während Arbeitgeber weniger bieten, als sie letztlich zugestehen müssen.

jeśli strony negocjacji nie mogą dojść do porozumienia, to często dochodzi do postępowania rozjemczego.

Wenn die Verhsndlungsparteien sich nicht einigen können, findet häufig ein Schlichtungsverfahren statt.

Komisja rozjemcza stara się doprowadzić do kompromisu, to znaczy znaleźć rozwiązanie konfliktu, które byłoby do przyjęcia dla obu stron.

Der Schlichtungsausschuss versucht einen Kompromiss zu erzielen, also eine für beide Parteien akzeptable Lösung des Konflikts zu finden.

zwiazek zawodowy może wezwać pracobiorców do strajku, jeśli przynajmniej 3/4 członków związku wypowie się w praglosowaniu za strajkiem.

Eine Gewerkschaft kann Arbeitnehmer zum Streik aufrufen, wenn mindestens drei Viertel der Gewerkschaftsmitglieder für einen Streik stimmen.

w celu zmuszenia związku zawodowego do przerwania strajku pracobiorcy korzystają z lokautu.

Um die Gewerkschaft zum Abbruch des Streiks zu zwingen, nutzen die Arbeitnehmer eine Aussperrung.

Lokaut uderza przede wszystkim w tych pracobiorców, którzy nie są członkami związku zawodowego, a więc nie otrzymują pieniędzy za okres strajku, ani nie przysługuje im zasiłek dla bezrobotnych.

Von der Aussperrung sind vor allem die Arbeitnehmer betroffen, die keiner Gewerkschaft angehören und daher kein Geld für die Streikzeit erhalten und keinen Anspruch auf Arbeitslosengeld haben.

Umowy płacowe zawierają uzgodnienia dotyczące tabel opłat, dodatkowo za nadgodziny, prace nocną lub w dni świąteczne.

Zu den Tarifverträgen gehören Vereinbarungen über Lohntarife, Zuschläge für Überstunden, Nachtarbeit oder Arbeit an Feiertagen.