|
Domanda |
Risposta |
|
ipso iure inizia ad imparare
|
|
|
|
|
|
cessante ratione legis cessat et lex ipsa inizia ad imparare
|
|
gdy ustaje przyczyna, dla której wydano ustawę traci moc i sama ustawa
|
|
|
|
dormiunt aliquando leges, numquam moriuntur inizia ad imparare
|
|
ustawy czasami drzemią (śpią), ale nigdy nie umierają
|
|
|
|
de iure inizia ad imparare
|
|
|
|
|
|
ius cogens inizia ad imparare
|
|
prawo bezwzględnie obowiązujące
|
|
|
|
ius dispositivum inizia ad imparare
|
|
prawo względnie obowiązujące
|
|
|
|
ignorantia iuris nocet inizia ad imparare
|
|
nieznajomość prawa szkodzi
|
|
|
|
ignorantia legis neminem excusat inizia ad imparare
|
|
nikogo nie usprawiedliwia nieznajomość ustawy
|
|
|
|
ius personalissimum inizia ad imparare
|
|
prawo ściśle związane z osobą
|
|
|
|
lex retro non agit inizia ad imparare
|
|
|
|
|
|
ius infinitum inizia ad imparare
|
|
prawo nieograniczone, dające nieograniczone władztwo
|
|
|
|
lex specialis inizia ad imparare
|
|
ustawa szczególna (specjalna)
|
|
|
|
sensu largo inizia ad imparare
|
|
w szerokim (szerszym) znaczeniu
|
|
|
|
ubi eadem legis ratio, ibi eadem legis dispositio inizia ad imparare
|
|
przy takim samym sensie ustawy, takie same postanowienia -lub- gdzie jest taka sama przyczyna ustawy (uzasadnienie), tam taka sama dyspozycja ustawy
|
|
|
|
nudum ius inizia ad imparare
|
|
gołe prawo (bez możliwości jego zrealizowania-wyegzekwowania)
|
|
|
|
vacatio legis inizia ad imparare
|
|
okres między ogłoszeniem ustawy a jej wejściem w życie
|
|
|
|
lex severior retro non agit inizia ad imparare
|
|
ustawa surowsza nie działa wstecz
|
|
|
|
iura novit curia inizia ad imparare
|
|
|
|
|
|
de lege lata inizia ad imparare
|
|
z punktu widzenia prawa obowiązującego/ wg ustawy już uchwalonej-obowiązującej
|
|
|
|
executio iuris non habet iniuriam inizia ad imparare
|
|
wykonywanie/egzekwowanie prawa nie jest bezprawiem
|
|
|
|
secundum legem inizia ad imparare
|
|
według ustawy (prawa)/ zgodnie z przepisami (prawem)
|
|
|
|
iuxta legem inizia ad imparare
|
|
według ustawy (prawa)/ zgodnie z przepisami (prawem)
|
|
|
|
ratio legis inizia ad imparare
|
|
uzasadnienie (podstawa, przyczyna, cel uchwalenia) ustawy
|
|
|
|
de facto inizia ad imparare
|
|
faktycznie/ w rzeczywistości
|
|
|
|
pleno iure inizia ad imparare
|
|
pełnoprawny/ pełnoprawnie/ na mocy całego prawa
|
|
|
|
lex mitior retro agit inizia ad imparare
|
|
ustawa łagodniejsza działa wstecz
|
|
|
|
sensu stricto inizia ad imparare
|
|
|
|
|
|
sensum, non verba spectamus inizia ad imparare
|
|
patrzymy na sens, nie na słowa
|
|
|
|
ipso facto inizia ad imparare
|
|
tym samym/ na mocy samego faktu/ przez sam fakt
|
|
|
|
sententia facit ius inizia ad imparare
|
|
wyrok tworzy (stanowi) prawo
|
|
|
|
stricti iuris inizia ad imparare
|
|
|
|
|
|
universitas iuris inizia ad imparare
|
|
|
|
|
|
de lege ferenda inizia ad imparare
|
|
co do przyszłego unormowania/ co do pożądanej, postulowanej zmiany prawa
|
|
|
|
de iure inizia ad imparare
|
|
zgodnie z prawem/ według prawa
|
|
|
|
in fraudem legis inizia ad imparare
|
|
w celu obejścia ustawy/ z obejściem ustawy
|
|
|
|
ex lege inizia ad imparare
|
|
|
|
|
|
verba legis inizia ad imparare
|
|
|
|
|
|
summum ius, summa iniuria inizia ad imparare
|
|
najwyższe prawo jest (może stać się) najwyższym bezprawiem
|
|
|
|
nemo plus iuris ad alium transferre potest, quam ipse habet inizia ad imparare
|
|
nikt nie może przenieść na drugiego więcej prawa, niż sam ma
|
|
|
|
contra legem inizia ad imparare
|
|
przeciw ustawie/ sprzecznie z przepisami prawa
|
|
|
|
contra agere non valenti non currit praescriptio inizia ad imparare
|
|
przedawnienie nie biegnie przeciw temu, kto jest niezdolny do działania (
|
|
|
|
ex iure inizia ad imparare
|
|
|
|
|
|
vis maior inizia ad imparare
|
|
|
|
|
|
lex prospicit, non respicit inizia ad imparare
|
|
ustawa patrzy naprzód, a nie wstecz
|
|
|
|
dolus inizia ad imparare
|
|
podstęp/ zły zamiar/ świadome i celowe wyrządzenie szkody
|
|
|
|
negotium claudicans inizia ad imparare
|
|
czynność prawna kulejąca, niezupełna
|
|
|
|
lex lege tollitur inizia ad imparare
|
|
|
|
|
|
vis absoluta inizia ad imparare
|
|
|
|
|
|
tacitus consensus inizia ad imparare
|
|
|
|
|
|
lex posterior derogat legi priori inizia ad imparare
|
|
ustawa późniejsza uchyla wcześniejszą
|
|
|
|
praesumptio iuris inizia ad imparare
|
|
|
|
|
|
negotium nullum inizia ad imparare
|
|
|
|
|
|
praesumptio iuris tantum inizia ad imparare
|
|
|
|
|
|
tempus continuum inizia ad imparare
|
|
okres ciągły, liczony według kolejnych dni bez przerwy
|
|
|
|
vi consensus inizia ad imparare
|
|
|
|
|
|
lex posterior generalis non derogat legi priori speciali inizia ad imparare
|
|
ustawa późniejsza ogólna nie uchyla wcześniejszej szczególnej
|
|
|
|
vis compulsiva inizia ad imparare
|
|
przymus psychiczny (siła zniewalająca)
|
|
|
|
qui tacet, consentire videtur, ubi loqui potuit ac debuit inizia ad imparare
|
|
wydaje się, że kto milczy, ten się zgadza tam, gdzie mógłby i powinien był mówić
|
|
|
|
negotiorum gestio inizia ad imparare
|
|
prowadzenie cudzych spraw bez zlecenia
|
|
|
|
solo consensu inizia ad imparare
|
|
|
|
|
|
praesumptio facti inizia ad imparare
|
|
|
|
|
|
lex commissoria inizia ad imparare
|
|
klauzula przepadku - zastrzeżenie umowne, na mocy którego dłużnik traci swoje prawa z umowy, w razie niedotrzymania zobowiązania
|
|
|
|
lex primaria derogat legi subsidiariae inizia ad imparare
|
|
ustawa podstawowa (zasadnicza) znosi ustawę pomocniczą
|
|
|
|
vi legis inizia ad imparare
|
|
|
|
|
|
vi contractus inizia ad imparare
|
|
|
|
|
|
matrimonium malum inizia ad imparare
|
|
małżeństwo nieważnie zawarte
|
|
|
|
tempus utile inizia ad imparare
|
|
czas odpowiedni, użyteczny (do obliczeń tylko dni bez przeszkód w działaniu)
|
|
|
|
matrimonium non existens inizia ad imparare
|
|
małżeństwo nieistniejące (gdy nie wystąpiły przesłanki zawarcia małżeństwa)
|
|
|
|
computatio naturalis inizia ad imparare
|
|
obliczanie czasu dokładnie od chwili do chwili
|
|
|
|
essentialia negotii inizia ad imparare
|
|
składniki przedmiotowo istotne czynności prawnej
|
|
|
|
pater est, quem nuptiae demonstrant inizia ad imparare
|
|
ojcem jest ten, na którego wskazuje małżeństwo
|
|
|
|
praescriptio temporis inizia ad imparare
|
|
|
|
|
|
naturalia negotii inizia ad imparare
|
|
składniki przedmiotowo nieistotne czynności prawnej (objęte przepisami względnie obowiązującymi)
|
|
|
|
dies a quo inizia ad imparare
|
|
termin zawieszający (początkowy)
|
|
|
|
accidentalia negotii inizia ad imparare
|
|
składniki dodatkowe czynności prawnej/ podmiotowo istotne
|
|
|
|
inter vivos inizia ad imparare
|
|
|
|
|
|
mortis causa inizia ad imparare
|
|
|
|
|
|
donatim mortis causa inizia ad imparare
|
|
darowizna na wypadek śmierci
|
|
|
|
ad solemnitatem inizia ad imparare
|
|
do ważności/ pod rygorem nieważności
|
|
|
|
ad probationem inizia ad imparare
|
|
|
|
|
|
ad eventum inizia ad imparare
|
|
dla wywołania określonych skutków
|
|
|
|
pactum de forma inizia ad imparare
|
|
zastrzeżenie przez strony formy szczegółowej
|
|
|
|
dies inizia ad imparare
|
|
|
|
|
|
dies ad quem inizia ad imparare
|
|
termin rozwiązujący (końcowy)
|
|
|
|
tempus inizia ad imparare
|
|
|
|
|
|
tempus facti inizia ad imparare
|
|
|
|
|
|
tempus scientiae inizia ad imparare
|
|
dzień powzięcia wiadomości
|
|
|
|
computatio civilis inizia ad imparare
|
|
obliczanie czasu według prawa cywilnego (wg dni kalendarzowych)
|
|
|
|
prior tempore, potior iure inizia ad imparare
|
|
pierwszy w czasie, lepszy w prawie
|
|
|
|
ex tunc inizia ad imparare
|
|
od wtedy/ od tamtej chwili/ z mocą wsteczną
|
|
|
|
ex nunc inizia ad imparare
|
|
|
|
|
|
ex ante inizia ad imparare
|
|
|
|
|
|
ex post inizia ad imparare
|
|
|
|
|
|
condicio inizia ad imparare
|
|
|
|
|
|
sub condicione inizia ad imparare
|
|
|
|
|
|
pendente condicione inizia ad imparare
|
|
w czasie trwania warunku (zawieszającego)
|
|
|
|
condicio sine qua non inizia ad imparare
|
|
warunek nieodzowny, bez którego czynność nie może zaistnieć
|
|
|
|
condicio potestativa inizia ad imparare
|
|
warunek, którego spełnienie się zależy od woli stron
|
|
|
|
condicio casualis inizia ad imparare
|
|
|
|
|
|
condicio resolutiva inizia ad imparare
|
|
|
|
|
|
condicio suspensiva inizia ad imparare
|
|
|
|
|
|
dolus directus inizia ad imparare
|
|
|
|
|
|
culpa inizia ad imparare
|
|
wina nieumyślna/ niedbalstwo
|
|
|
|
culpa in abstracto inizia ad imparare
|
|
wina polegająca na niezachowaniu staranności określanej według wzorca abstrakcyjnego
|
|
|
|
culpa lata inizia ad imparare
|
|
|
|
|
|
culpa levis inizia ad imparare
|
|
|
|
|
|
culpa levis in concreto inizia ad imparare
|
|
niezachowanie przez dłużnika staranności, którą zwykł był i powinien zachować przy prowadzeniu swoich spraw
|
|
|
|
in abstracto inizia ad imparare
|
|
|
|
|
|
in concreto inizia ad imparare
|
|
|
|
|
|
culpa in custodiendo inizia ad imparare
|
|
|
|
|
|
culpa in eligendo inizia ad imparare
|
|
wina w wyborze (np. przy powierzaniu wykonania czynności)
|
|
|
|
cuius commodum eius periculum inizia ad imparare
|
|
czyja korzyść, tego i ryzyko
|
|
|
|
casum sentit dominus inizia ad imparare
|
|
właściciel rzeczy ponosi skutki zdarzenia losowego
|
|
|
|
error inizia ad imparare
|
|
|
|
|
|
error in persona inizia ad imparare
|
|
błąd co do osoby (której składa się oświadczenie woli)
|
|
|
|
error in qualitate personae inizia ad imparare
|
|
błąd co do przymiotu osoby
|
|
|
