wstep do prawoznastwa

akt normatywny

stanowiący wyodrębioną całość tekst prawny będący rezultatem działalności prawotwórczej

co znajduje się w akcie normatywnym?

zawiera on zakodowane w przepisach prawnych normy regulujące jakieś obszary stosunków społecznych

skąd biorą się kompetencje prawotwórcze?

-normy konstytucyjne lub ustawowe; delegowanie kompetencji prawotwórczych- przekazanie kompetencji prawotwórczych innemu organowi państwowemu przez organ prawotwórczy

zakaz subdelegowania kompetencji

organ do którego zostały przekazane kompetencje prawotwórcze sam nie mógł ich przekazywać dalej

budowa aktu normatywnego

część nienormatywna; część normatywna

część nienormatywna

część tytułowa, preambuła (niekoniecznie)

część normatywna

przepisy prawne

część tytułowa aktu normatywnego

rodzaj aktu, data wydania / uchwalenia aktu, przedmiot regulacji normatywnej (w aktach wykonawczych jeszcze wskazanie podmiotu, który wydał akt)

część normatywna aktu normatywnego

przepisy merytorycznie ogólne; przepisy merytorycznie szczegółowe; przeisy dostosowujące, przejściowe i zmieniające; przepisy końcowe

przepisy merytorycznie szczegółowe

przepisy prawa materialnego, przepisy ustorjowe, przepisy proceduralne, przepisy o odpowiedzialności karnej

jednostki redakcyjne aktu normatywnego

Artykuł / paragraf; ustęp — punkt— litera— tiret

ogłoszenie aktu normatywnego

niezbędna przesłanka wejścia aktu w życie; podstawowa forma ogłaszania aktu- urzędowa publikacja

fikcja powszechnej znajomości prawa

jeśli akt normatywny został w prawidłowy sposób ogłoszony to dotarł on do adresatów

norma prawna

jest to wzór pożądanego zachowania w danych okolicznościach.

abstrakcyjny charakter normy prawnej

wyznacza zachowanie które może wystąpić nieskończoną ilość razy

generalny charakter normy prawnej

skierowana jest do pewnej kategorii adresatów, a nie do konkretnego adresata

szczegółowość normy prawnej

kazuistyka

trójczłonowa budowa normy prawnej

hipoteza, dyspozycja, sankcja (niezawsze)

hipoteza normy prawnej

podaje ona okoliczności, w których jest coś adresatowi nakazane, zakazane lub dozwolone

dyspozycja normy

określa rodzaj zachowania w określonej sytuacji

sankcja

określa rodzaj konsekwencji prawnych

wzory zachowania w dyspozycji

zakaz; nakaz; dozwolenie/uprawnienie

rodzaje sankcji

sankcja represyjna; sankcja egzekucyjna; sankcja nieważności

koncepcja norm sprzężonych

norma prawna redagowana jest za pomocą dwóch norm ze sobą połączonych. Sankcja jest w postaci innej normy

norma sankcjonowana

hipoteza- adresat i okoliczności; dyspozycja - treść pożądanego zachowania - może istnieć bez normy sankcjonującej

norma sankcjonująca

hipoteza- fakt naruszenia normy sankcjonowanej; dyspozycja - określa sposób postępowania w przypadku naruszenia normy sankcjonowanej

uzasadnienie obowiązywania norm prawnych

aksjologiczne- uzasadnienie w wartościach; tetyczne - pochodzi od kompetentego podmiotu; teleologiczne - jest skuteczne w osiąganiu zamierzonego celu

internalizacja norm prawnych

akceptacja przez jednostki oraz uznanie za własne, pochodzące z zewnątrz normy prawne

przepis prawny

forma podania odbiorcom normy prawnej, zdanie, którego sensem jest norma prawna

język prawny

język, w którym formułanw są przepisy prawne

język prawniczy

język, w którym dokonywana jest interpretacja i refleksja nad prawem obowiązującym

system prawa

odpowiednio uporządkowany zbiór norm prawnych

prawo UE pierwotne

traktaty założycielskie, akcesyjne, traktaty zmieniające, stanowiły fundament dla prawa UE, efekt działalności państw założycielskich

prawo wtórne UE

prawo, które jest tworzone przez organy UE - np. rozporzędzenia, dyrektywy

prawo międzynarodowe

umowy międzynarodowe

powiązania hierarchiczne

tworząc akty prawne o niższej randze prawnej nie można wejść w kolizję z aktami o wyższej randze prawnej